باکتری مننژیت و نکاتی که باید توجه کرد.

مننژيت چيست ؟
اطراف مغز و نخاع توسط یک لایه به نام مننژ پوشانده شده است، به التهاب این لایه مننژیت گفته میشود.علل مننژیت عبارتنداز: باکتری ها، ویروس ها و عوامل غیر عفونی، مننژیت ویروسی شایع ترین و کم خطرترین نوع مننژیت است. مننژیت ویروسی به آسانی بهبود می یابد و عوارض جدی به جا نمی گذارد اما مننژیت باکتریایی خطرناک می باشد و معمولا بیماران دچار عوارض مغزی می شوند. مننژیت ویروسی در کودکان زیر ۱۵سال و مننژیت باکتریایی در نوزادان و شیرخوران زیر ۲ماه بیشتر دیده می شود.

علائم
علائم در نوزادان معمولا مبهم است و ممکن است با بیماری های دیگر اشتباه شود،درواقع در این گروه تشخیص علائم مشکل می باشد. به طور کلی علائم در نوزادان عبارتنداز: تب تحریک پذیری،بی قراری،بی اشتهایی، استفراغ،کاهش اشتها،برآمده شدن ملاج،بی حالی،دانه های قرمز و ریز جلدی و تشنج.

علائم در کودکان و بزرگسالان عبارتست از:
تب،سردرد،تحریک پذیری،تهوع و استفراغ،ترس از نور،درد مفاصل وعضلات،دل درد،گیجی،بروز،دانه های قرمز و ریز جلدی و سفتی گردن،کاهش سطح هوشیاری و گاهی گلو درد.
تشخيص :
تشخیص هرچه سریعتر مننژیت بسیار مهم است و در پیش آگهی بیماری نقش بسیار مهمی دارد؛ در واقع بیمار باید هر چه سریع تر توسط پزشک معاینه گردد و درمان شروع شود.قطعی ترین راه تشخیص مننژیت و به ویژه تشخیص نوع آن؛کشیدن مایع مغزی نخاعی (گرفتن آب کمر) و انجام آزمایشهای مربوطه بخصوص کشت مایع مغزی نخاعی می باشد.جواب آزمایش تجزیه مایع مغزی نخاعی چند ساعت بعد مشخص می شود و اما جواب کشت چند روز بعد آماده می گردد و باید پی گیری شود.

درمان :
به محض بروز علائم باید به پزشک مراجعه شود. درمان بر اساس جواب آزمایش ساده تجزیه ساده مایع مغزی نخاعی انجام میشود اما جواب کشت نیز باید پی گیری شود و ممکن است براساس جواب آن نوع آنتی بیوتیک تغییر کند. درصورتیکه تشخیص مننژیت ویروسی باشد به درمان خاصی نیاز نیست به استثنا ویروس هرپس که باید داروی ضد ویروس تزریق شود. هدف از درمان در مننژیت ویروسی تسکین علائمی مثل تب و سردرد می باشد که معمولا جهت رفع آن استامینوفن تجویز می شود اما در مننژیت باکتریایی باید درمان هرچه سریعتر با آنتی بیوتیک شروع شود. همچنین درصورت بروز عوارض مثل تشنج و افزایش فشار مغز داروهای مربوطه تجویز می شوند.

عوارض مننژيت
مننژیت ویروسی معمولا بدون عارضه خاتمه می یابد و تمام علائم در طول ۵ تا ۱۴ روز از بین می روند. در بعضی افراد ممکن است احساس خستگی و سر درد تا مدتی طول بکشد.اما مننژیت باکتری عوارض جدی ایجاد می کنند که عبارتند از:آسیب جدی مغزی و در نتیجه بروز مشکلات ذهنی و اختلالات یادگیری،کوری،کاهش شنوایی ویا کری،هیدروسفال(افزایش حجم مایع مغزی نخاعی) و مرگ.

پيشگيري از مننژيت :
مننژیت ویروسی و باکتریایی از طریق تماس مستقیم با ترشحات تنفسی و حلق منتقل می شود. هر دو نوع مننژیت در افرادی که ضعف سیستم ایمنی دارند بیشتر دیده می شود. فقر بهداشت و همچنین زندگی در مکان های شلوغ مثل خوابگاه ها خطر ابتلا را بیشتر می کند.مننژیت باکتریایی در زمستان و اوایل بهار شایع تر است. در مننژیت باکتری بهترین راه پیشگیری واکسیناسیون در دوران شیرخوارگی (این واکسن جزو برنامه واکسیناسیون در ایران نمی باشد).

اطرافيان و مراقبين بيماران مبتلا به مننژيت جهت پيش گيري از مننژيت بايد به نکات زير توجه کنند:
• از بوسیدن مبتلایان خودداری کنید.
• بعد از هرتماس با فرد مبتلا دست ها به خوبی با آب و صابون شسته شوند.
• درمورد مننژیت ویروسی باید بعد از تماس با کهنه شیرخوران، دست ها به خوبی شسته شوند.زیرا ویروس از طریق مدفوع دفع می شود و احتمال دارد از طریق دستهای آلوده به دهان منتقل شود و اطرافیان را مبتلا کند.
• درمورد مننژیت باکتریایی باید فرد مبتلا تا حدود ۴۸ ساعت پس از شروع آنتی بیوتیک در اتاق جداگانه در بیمارستان بستری شود و مراقبین بیماران از ماسک استفاده کنند. پس از این زمان نیازی به جداسازی نمی باشد.
• افرادی که تماس نزدیک با بیماران مننژیت باکتری بخصوص ترشحات تنفسی آنها داشته اند باید جهت پیش گیری،آنتی بیوتیک مصرف کنند.
• افرادی که طحال خود را از دست داده اند،باید هر ۵ سال واکسن مننژیت تزریق کنند.