زوستر یا زونا یک بیماری عفونی حاد است که در اثر دوباره فعال شدن ویروس وارسیلا زوستر (آبله مرغان) ایجاد می شود .
ویروس آبله مرغان بعد از سپری شدن این بیماری به صورت غیرفعال در بدن باقی می ماند و در اثر عواملی چون استرس، پیری و ضعیف شدن دستگاه ایمنی بدن دوباره فعال می شود .
احساس درد و سوزش در یک ناحیه از بدن از علائم اولیه این بیماری به شمار می رود.که این درد ناشی از هجوم ویروس زونا به سیستم اعصاب نخاعی است.
در مرحله بعدی بیماری یعنی ۲تا۳روز بعد از تحمل درد تاول های متعدد در سطح پوست ظاهر میشود.این تاول ها اغلب به صورت یک نوار مستطیلی شکل از ناحیه ستون فقرات شروع شده وتا جناغ سینه امتداد می یابد.
تعداد این تاول ها به مدت ۳ تا ۵ روز افزایش یافته و بعد از چند روز مایع درون تاولها خارج شده و به صورت زخم های کوچک ظاهر میشود که بعد از گذشت ۲ تا ۳ هفته این زخم ها به مرور التیام پیدا می کنند گاهی اوقات این علائم در ناحیه صورت و گردن دیده میشود که علت آن هجوم ویروس آبله مرغان به عصب سه قلو است.
این عصب در ناحیه پیشانی،چشم ها ،میانه صورت و گردن گسترده شده است همانطور که ذکر شد احساس درد کشنده،یکی از علائم این بیماری است که اکثر بیماران به ویژه افراد مسن قادر به تحمل آن نیستند و گاهی اوقات ماهها حتی سالها از وجود آن رنج میبرند.
در آمریکا هر سال از هریک میلیون نفر،۶۰۰هزار نفر به بیماری زونا مبتلا میشوند.
عوامل بروز بیماری
عوامل متعددی در بروز این بیماری نقش دارند،از جمله تماس مستقیم با فرد بیمار،ضعیف شدن دستگاه ایمنی بدن به علت بیماریهایی چون ایدز،سرطان و مصرف داروهای متعدد مانند دارو های سرکوب کننده سیستم ایمنی در بیماران پیوندی ،پیری،افرادی که هرگز بیماری آبله مرغان را تجربه نکرده اند و کودکانی که قبل از سن یک سالگی به این بیماری مبتلا شده اند در معرض ابتلا به بیماری زونا قرار دارند.
این گروه افرادی که تا به حال در برابر بیماری آبله مرغان واکسینه نشده اند میتوانند با تلقیح این واکسن از بروز زونا جلوگیری کنند.
درمان:
آسیکلوویر یکی از داروهای موثر برای درمان این بیماری است که در نابودی ویروس زوستر، کاهش درد و تقویت سیستم ایمنی بیماران نقش به سزایی دارد.
در صورت تشخیص بیماری زونا توسط پزشک قرص آسیکلوویر،فامسیکلوویر،ونسیکلوویر از جمله دارو هایی هستند که گاهی اوقات به جای آسیکلوویر برای درمان بیماری زونا به کار می روند.
داروهایی نظیر پردنیزولون برای کاهش التهاب و مهار پاسخ ایمنی بدن مورد استفاده قرار میگیرد،البته این دارو را باید با تجویز پزشک و با احتیاط مصرف کرد.
مصرف محلول کالامین و آنتی هیستامین برای کاهش خارش توصیه شده است. مصرف ویتامین A D C مولتی ویتامین و ب کمپلکس هم برای تقویت سیستم دفاعی بدن و ترمیم بافت های آسیب دیده مفید هستند.
تغذیه و نکات ایمنی:
در مدت بیماری از غلات،برنج قهوه ای ، میوه و سبزی خام بیشتر استفاده کنید از مصرف فرآورده های استامینوفن پرهیز کنید چون باعث طولانی تر شدن بیماری میشود.
جدا کردن وسایل مشخص بیمار ، تمیز نگه داشتن پوست، مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک، اجتباب از خاراندن و کندن تاولها وقرار دادن موضع آسیب دیده در معرض نور خورشید.