بیمار و بهداشت فردی آن

بهداشت فردی بیمار شامل موارد متعددی است شامل:

۱- مراقبت معمول صبح
۲- شستشوی مخصوص دهان
۳- حمام دادن
۴- ماساژ پشت

۱ -مراقبت معمول صبح

• اهداف:

  آماده کردن بیمار جهت صرف صبحانه

• ایجاد احساس خوشایند در بیمار

• آماده کردن آنها برای فعالیتهای روزمره

وسایل لازم:
لگن یا لوله ادرار، کاغذ توالت، حوله صورت ، لیف یا گاز غیر استریل، مسواک و خمیر دندان ، نی مخصوص آشامیدن، لیوان آب آشامیدنی، رسیور، لگن حمام ، پارچ محتوی آب نیم گرم ،شانه یا برس مو ، صابون

نحوه اجراء:

• قبل از اجراء، روش خود را به بیمار معرفی کنید . ضرورت انجام کار و نحوه همکاری

  را مشخص نمائید.

• دست ها را بشوئید.

• درصورتی که بیمار قادر به حرکت است او را به دستشویی برده تا مراقبت صبح را به جا آورد.

• درصورتی که قادر به حرکت نیست خلوت او را فراهم ، و به او لگن یا لوله ادرار بدهید. سر تخت را کمی بالا بیاورید.

• پوششهای روی بیمار را کمی تا کنید.

• حوله صورت را در اطراف سر و چانه بیمار پهن کنید.

• خمیردندان را روی مسواک گذاشته و دندانها را مسواک بزنید.

• رسیور را کنار دهان بیمار یا در کنار صورت در وضع مناسبی قرار دهید تا براحتی بتواند آب دهان خود را در آن بریزد.

• لیوان آب آشامیدنی را به بیمار بدهید که دهان خود را بشوید.

• مسواک را شسته و در جای مخصوص خود قرار دهید.

• لگن حمام را با آب نیم گرم تا نیمه پر کنید.

• لیف حمام (یا گاز غیر استریل ) را بصورت ۳ گوش یا مستطیل در دست بگیرید.

• با استفاده از لیف و آب ساده چشمهای بیمار را تمیز کنید (از گوشه داخل به گوشه خارجی چشم) و سپس بقیه صورت را بشوئید و سپس خشک کنید.

• حوله صورت را زیر دست بیمار که به شما نزدیک است پهن کنید اگر بیمار قادر است صابون را به او بدهید تا هر دو دست خود را همزمان درون لگن بشوید در غیر اینصورت دست بیمار را داخل آب گذاشته و آنها را بشوئید.

• دست دیگر را نیز شسته و خشک کنید.

• موهای بیمار را شانه زده مرتب کنید.

• دستهای خود را بشوئید.

۲- شستشوی مخصوص دهان

هدف:

• برقراری سلامت لب ها ، زبان و غشاء مخاطی دهان.

• پیشگیری از عفونت دهان.

• تمیز و مرطوب نگهداشتن غشاء مخاطی دهان و لبها.

• برطرف کردن بوی ناخوشایند دهان

وسایل لازم:
حوله صورت ، رسیور ، دستکش یکبار مصرف ، چوپ زبان یا پنس ، مسواک و خمیردندان، ظرف حاوی محلول دهان شویه بدون الکل، سرنگ ۱۰ سی سی، کیسه نایلونی، لیوان محتوی آب تمیز، وازلین، ساکشن در صورت لزوم.

نحوه اجراء:

• خود را به بیمار معرفی کنید .نحوه همکاری بیمار را مشخص کنید.

• دستها را شسته ، خلوت بیمار را فراهم کنید.

• درصورتی که بیمار بیهوش است او را به پهلو بخوابانید و سر تخت را پائین بیاورید.

• حوله را در اطراف سر و چانه بیمار پهن کنید.

• رسیور را کنار دهان بگذارید.

• دستکش بپوشید.

دهان شویه را به روش زیر انجام دهید:

1. درصورتی که بیمار هوشیار است از او بخواهید با خمیردندان و مسواک دندانها را تمیز کرده و با آب تمیز و نی آشامیدنی دهان را شستشو بدهد.

2. در صورت لزوم با محلول دهانشویه ، دهان را بشوئید و لب ها را با وازلین چرب کنید.

در صورتی که بیمار هوشیار نباشد دهانشویه را به روش زیر انجام دهید:
الف – با استفاده از چوب زبان ، دهان او را باز کنید
ب – نوک اپلیکاتور را با محلول دهانشویه مرطوب کرده ، بین و روی دندانها و فاصله بین آنها، لثه ها ، داخل گونه ها، سقف دهان ، زیر زبان و روی زبان بیمار را با اپلیکاتور مرطوب بخوبی تمیز کنید.
ج -اپلیکاتور را داخل کیسه نایلونی انداخته و اپلیکاتور دیگری به کار ببرید.
د -چنانچه دهان بیمار فوق العاده کثیف است از گاز و پنس یا چوب زبان و گاز استفاده کنید.
ه -برای آبکشی دهان یک سرنگ ۱۰ سی سی از محلول دهانشویه بدون الکل یا آب پر کرده و رسیور را کنار دهان گذاشته
محلول را وارد دهان کنید و اجازه دهید تمام محلول داخل رسیور تخلیه شود. با نظارت پرستار از ساکشن استفاده شود.
و- لب ها را با وازلین چرب کنید.
ی- دستکشها را خارج ، حوله را برداشته ، دستها را بشوئید.

نکته:

بهداشت دهان و دندان باید از ظهور اولین دندان آغاز شود (با استفاده از گاز مرطوب کوچک بعد از هر بار تغذیه) از ۱۸ ماهگی مسواک زدن دندانهای کودک شروع می شود( مسواک نرم و مرطوب و آب) بعد از این سن از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید. در سالمندان خشکی دهان شدیدتر است چرا که ترشحات بزاق کاهش یافته است.

۳ –حمام دادن بیمار

اهداف:

• تمیز کردن پوست از میکرو ارگانیسم ها، ترشحات و مواد دفعی بدن و سلول های مرده پوست

• تحریک گردش خون پوست

• برقراری آسایش و راحتی بیمار

• ایجاد احساس خوشایند در بیمار

• رفع بوی نامطبوع بدن

حمام در تخت

وسایل لازم: ملحفه بزرگ و معمولی،حوله حمام وصورت و لیف، لباس تمیز، لگن حمام، صابون، آب گرم با حرارت ۴۳ تا ۴۶ درجه سانتی گراد، لگن یا لوله ادرار،دستکش یک بار مصرف، لوسیون یا ماده چرب کننده، ناخن گیر، وسایل اصلاح، شانه.

نحوه اجراء:

• قبل از اجراء روش خود را به بیمار معرفی کنید.

• دستها را بشویید.

• خلوت بیمار را فراهم کنید.

• محیط وبیماررا آماده کنید(تنظیم درجه حرارت اتاق ، درصورت لزوم دادن لگن یا لوله).

• تخت را در وضعیت مناسب قرار دهید.

• بیمار را به پشت بخوابانید(بالش را بردارید و بیمار را نزدیک خود بکشید).

• لباس بیمار را از زیر ملحفه در آورید.

• صورت بیمار را بشویید.

• گردن و گوشهای بیمار را شسته و خشک کنید.

• دست های بیمار را بشویید و خشک کنید.

• سینه و شکم بیمار را شسته و خشک کنید.

• پاهای بیمار را بشویید و خشک کنید.

• پشت و ناحیه پرینه را بشویید و خشک کنید و با لوسیون ۳ تا ۵ دقیقه ماساژدهید.

• ناحیه باسن را تمیز کنید.

• لباس بیمار را بپوشانید ، مو ها را شانه کرده و خشک کنید ، ناخن ها را بگیرید ، ملحفه ها را عوض کرده و دست های خود را بشویید.

نکات مهم در حمام دادن بیماران:

شیر خواران:
بلافاصله پس از حمام کردن باید شیرخوار را خشک کرد و لباس بپوشانید ، زیرا آنها قادر به تنظیم درجه حرارت بدن خود نمی باشند و به سرعت حرارت از دست می دهند.

کودکان:

1. براساس سطح رشد و تکامل کودک او را در حمام دادن مشارکت دهید.

2. هنگام استفاده از حمام وان، کودک را تنها نگذارید.

سالمندان:
–سالمندان پوستی شکننده ، خشک و با کاهش قابلیت ارتجاعی دارند.
-به منظور کاهش خشکی پوست، کمتر ازصابون استفاده کنید.
-از پودر استفاده نشود زیرا باعث خشکی بیشتر پوست می شود و استنشاق آن نیز مضر است.
-افراد سالمند را باید از صدمات ناشی از استحمام با آب داغ برحذر داشت.

تعویض لباس بیمار دارای محلول وریدی

خارج کردن لباس:

• به آرامی آستین دستی را که محلول وریدی ندارد خارج کنید.

• ظرف حاوی محلول وریدی را از پایه سرم بردارید.

• آستین دستی که محلول وریدی دارد به آهستگی در مجاورت محل تزریق سرم جمع کنید.

• ظرف حاوی محلول وریدی را از قسمت مچ به طرف داخل آستین وارد و از ناحیه زیر بغل خارج کنید.

• ظرف حاوی محلول وریدی را به پایه سرم آویزان کنید.

پوشانیدن لباس:

•  آستین دستی را که سرم دارد در دست جمع کنید.

• ظرف حاوی محلول وریدی را از پایه سرم بردارید.

• ظرف حاوی محلول وریدی را از طرف زیر بغل بطرف قسمت مچ آستین وارد و سپس خارج کنید.

• ظرف حاوی محلول وریدی را به پایه سرم آویزان کنید.

• آستین دستی را که سرم دارد به آرامی بپوشانید و مرتب کنید.

• آستین دست دیگر را بپوشانید.

• تداوم و قطرات سرم را در نظر بگیرید.

ماساژ پشت:

اهداف:

• برقراری تن آرامی و آسایش

• تحریک کردن خون بمنظور پیشگیری از زخم بستر

• تسکین انقباض عضلانی و یا درد

• رفع بی خوابی

وسایل لازم:
ملافه – لگن حمام- صابون – حوله – لیف – لوسیون یا مواد چرب کننده

روش کار:

قبل از ماساژ پشت مشخص کنید:

• وضعیت پوست قبلاً چگونه بوده است.

• از چه لوسیونی می توان استفاده کرد.

• وضعیت های غیرمجاز برای کدام است.

نحوه اجراء:

• دستها را بشوئید.

• خلوت آنها را آماده کنید.

• ارتفاع تخت را تنظیم کنید.

• ملافه را روی بیمار انداخته ، پوششهای رویی را بطرف پائین تخت تا کنید.

• لباس نیمه فوقانی را خارج کنید.

• بسته به شرایط جسمانی ، بیمار را به شکم یا به پهلو قرار دهید.

• لگن حمام را با آب ۴۶-۴۳ درجه سانتیگراد پر کرده، لوسیون یا مواد چرب کننده  را در دسترس قرار ده.

• پشت بیمار را ماساژ دهید.

• ابتدا با لیف آغشته به آب و صابون شسته و خشک کنید . مقدار کمی لوسیون یا مواد چرب کننده را در کف دست بریزید با مالش دستها به یکدیگر موجب گرمی لوسیون و دستها شوید.

• ماساژ را با کف دست ها و انگشتان خود به آهستگی با حرکات دورانی از ناحیه باسن به طرف کتف ها انجام دهید و از روی شانه ها ماساژ را ادامه داده و مجددا به قسمت جانبی پشت برگردید .ماساژ پشت جمعاً برای مدت ۵-۳ دقیقه ادامه می یابد.

• به قرمزی پشت، نواحی مبتلا به کاهش گردش خون توجه کنید.

• لباس بیمار را بپوشید . ملافه ها را تعویض و در وضعیت راحتی قرار دهید.

• دستها را بشوئید.

 

شیراز درمان