آنفلوآنزا یا گریپ (Grippe) بیماری واگیردار می باشد که عامل آن نوعی ویروس آران ای از خانواده Orthomyxoviridae است.
این نوع ویروس ها در پرندگان و پستانداران اثر می گذارد و موجب ایجاد عفونت حاد دستگاه تنفسی ، سردرد ناگهانی، درد ماهیچه، تب و ضعف و بی حالی شدید می شود.
سه گونه ویروس آنفلوآنزا به نامهای A B C وجود دارد.
آنفولانزا نخستین بار در سال ۱۹۳۳ از راسوها تشخیص داده شد و این ویروس در سال ۱۹۱۸ و در قرن بیستم در بین افراد شیوع پیدا کرد که در همان آغاز موجب مرگ ۴۰ میلیون نفر در یکسال شد .
این بیماری با سرماخوردگی اشتباه گرفته می شود اما نسبت به آن، شدیدتر است.
امروزه گونه های جدیدتر این ویروس مانند آنفلوآنزای پرندگان یا آنفلوآنزای خوکی نیز شیوع پیدا کرده اند.
علائم آنفولانزا
آنفولانزا می تواند خفیف تا شدید باشد و گاهی اوقات باعث مرگ فرد نیز بشود .
آنفولانزا از سرماخوردگی به وجود می آید و معمولا ناگهانی اتفاق می افتد که با علائم زیر همراه می باشد :
۱- تب و لرز
۲-سرفه
۳- سوزش گلو
۴- آبریزش بینی یا بینی گرفته
۵- درد بدن یا عضلات
۶- سردرد
۷- خستگی
۸-اسهال
۹-استفراغ
تب برای تمام بیماران مبتلا به آنفولانزا اتفاق می افتد اما اسهال و استفراغ معمولا در کودکان بیشتر دیده می شود .
چه افرادی در معرض خطر بیشتری از آنفولانزا هستند ؟
هرکس می تواند به آنفولانزا مبتلا شود و این موضوع ربطی به شرایط و یا سن و سال او ندارد اما به طور کلی افراد بالای ۶۵ سال با بیماری های مزمن مثل آسم ، دیابت و یا بیماری های قلبی .
خانم های باردار ، کودکان زیر ۵ سال و زیر ۲ سال در معرض بیشتری هستند و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند نیز بیشتر از بقیه در معرض این بیماری قرار می گیرند .
علل بیماری
اورتومیکسو ویروس ها از عوامل بروز آنفلوآنزا هستند. آنفلوآنزای شامل ویروس آنفلوآنزای A ، آنفلوآنزای B و آنفلوآنزای C می باشد که از طریق تماس مستقیم یا غیرمستقیم گسترش پیدا می کنند.
تفاوت آنفلوانزا و سرماخوردگی:
سرماخوردگی و آنفلوانزا علایم مشابهی دارند با این تفاوت که سرماخوردگی معمولا خفیفتر است و ممکن است بدون تب و یا با تب پایین باشد اما آنفلوانزا بطورناگهانی شروع میشود و با تب بالا همراه است.
همچنین مدت زمان بیشتری طول میکشد تا آنفلوانزا بهبود یابد اما این مدت در سرماخوردگی کوتاهتر است.
برای پیشگیری از آنفولانزا چه باید کرد؟
بهترین راه برای پیشگیری از آنفولانزای فصلی، واکسینه شدن سالانه است .
همچنین جهت جلوگیری از سرایت آنفولانزا، انجام برخی عادات خوب بهداشتی مثل گرفتن جلوی دهان هنگام سرفه کردن، شستشوی مرتب دست ها می تواند به پیشگیری از این بیماری تنفسی کمک کند.
از داروهای ضدویروس می توان برای درمان و پیشگیری از این بیماری نیز استفاده کرد.
در زیر نکاتی وجود دارد که می تواند به حفاظت و مراقبت از خود و دیگران در برابر ویروس آنفلوآنزا و جلوگیری از سرایت این بیماری کمک کند.
واکسینه شدن:
واکسن آنفلوآنزای فصلی به جلوگیری از ابتلا به بیماری آنفولانزا که یک بیماری شایع فصلی است، کمک می کند.
الف) خودداری از تماس نزدیک:
از تماس نزدیک با افراد بیمار خودداری کنید. زمانی که بیمار هستید، از دیگران فاصله بگیرید تا آنها به این بیماری مبتلا نشوند.
ب) تا زمانی که بیمار هستید، در خانه بمانید.
درصورت امکان از رفتن به محل کار، مدرسه و یا ماموریت خودداری کنید و در خانه بمانید. این کار مانع سرایت بیماری به دیگران می شود.
پ) جلوی دهان و بینی را بگیرید.
هنگام سرفه یا عطسه، جلوی دهان و بینی را با یک دستمال بپوشانید که اینکار از سرایت بیماری به دیگران جلوگیری می کند. آنفلوآنزا و سایر بیماری های ریوی خطرناک مثل ویروس RSV، سیاه سرفه و بیماری شدید و مزمن ریوی (SARS) از طریق سرفه، عطسه یا دستان آلوده سرایت می کنند.
ت) شستشوی دست:
شستشوی مرتب دست ها از ابتلا به بیماری ها پیشگیری می کند. اگر آب و صابون در دسترس نیست، از مواد ضدعفونی کننده الکلی استفاده کنید.
ث) عدم تماس دست به چشم، بینی یا دهان:
ویروس ها غالبا زمانی پخش می شوند که فرد با اشیای آلوده به ویروس تماس داشته باشد و همان دست ها را به چشم، بینی یا دهان بزند.
ج) تمرین عادات خوب بهداشتی:
سطوح آلوده به ویروس در محل کار، مدرسه یا خانه را مرتبا نظافت و پاکیزه و ضدعفونی کنید. به میزان کافی استراحت کنید.
تحرک داشته باشید و ورزش کنید. استرس را مدیریت و کنترل کنید. مایعات فراوان بنوشید و تغذیه خوب و کافی داشته باشید.
مداخله های غیردارویی(NPI):
اقدامات پیشگیرانه مثل مداخله های غیردارویی به غیر از واکسینه شدن یا مصرف دارو، اقداماتی است که مردم و جوامع می توانند برای جلوگیری از سرایت بیماری های واگیرداری مثل آنفولانزا انجام دهند.
پیشگیری از آنفولانزا در مدرسه:
• اجرای طرح یا برنامه مراقبتی در مدرسه و مهدکودک همزمان با شیوع آنفلوآنزا یا بیماری های واگیردار و یا واکسینه کردن کودکان و دانش آموزان در مدرسه در برابر ویروس آنفولانزا.
• نظافت، پاکسازی و ضدعفونی کردن مرتب اشیا و سطوحی که کودکان و دانش آموزان با آنها تماس دارند. کودکان و دانش آموزان باید مجهز به دستمال، صابون، دستمال کاغذی، مواد ضدعفونی کننده و شوینده های الکلی باشند.
• جداکردن دانش آموزان بیمار از افراد سالم و مراقبت از آنها تا زمانی که بتوانند به خانه بروند.
پیشگیری از آنفولانزا در محل کار:
• اجرای طرح یا برنامه مراقبتی همزمان با شیوع آنفولانزا یا بیماری های واگیردار و واکسینه شدن کارکنان در برابر ویروس آنفولانزا در محل کار
• پاکسازی و ضدعفونی کردن مرتب اشیا و سطوح نظیر دستگیره در، صفحه کلید و تلفن برای پیشگیری از سرایت بیماری
• محل کار باید مجهز به دستمال، صابون، دستمال کاغذی، مواد ضدعفونی کننده یا شوینده های الکلی باشد.
• هنگامی که بدلیل بیماری مجبور به ترک محل کار و استراحت در خانه هستید، دوستان یا همکاران خود را نسبت به انجام وظایف و مسئولیت هایی که دارید، آگاه کنید.
• در صورتی که در محل کار دچار بیماری شدید، فورا به خانه بروید و استراحت کنید.
درمان بیماری آنفولانزا
معمولا به افراد مبتلا به آنفولانزا توصیه می شود که استراحت کافی داشته باشند و به اندازه کافی مایعات بخورند اما اگر عفونت شما شدید است، پزشک به شما داروی ویروس کش مثل اوسلتامیویر، رلزنا، راپی واب، ایکسو فلوزا تجویز می کند که این داروها بیماری شما را کوتاه می کند و به پیشگیری از مشکلات زیاد کمک می کند که این داروها معمولا برای افراد مبتلا به آسم نیز تجویز می شود .
اثرات جانبی این داروهای ضد ویروس شامل حالت تهوع و استفراغ است که این اثرات جانبی در صورت مصرف با غذا کاهش پیدا می کند .
بیشتر افراد مبتلا به آنفولانزا به داروهایی مثل امانتادین و ریمانتادین مقاوم هستند که از داروهای ویروس کش می باشد .
استفاده از داروهای مسکن نیز به این افراد توصیه می شود که این مسکن ها می تواند استامینوفن، ایبوپروفن باشند .