آشنایی با بیماری ام اس – ms
همه ما نام بیماری ام اس را شنیدهایم اما شاید به خوبی ندانیم که این بیماری چیست. بیماری ام اس شاید یکی از پیچیدهترین بیماریها باشد زیرا برای بهتر شناختن این بیماری باید شناخت کاملی از سیستم عصبی و ایمنی بدن داشته باشیم که هر دو آنها را میتوان به عنوان پیچیدهترین بخشهای بدن انسان محسوب کرد. اما اگر بخواهیم به زبان ساده این بیماری را شرح دهیم باید بگوییم که ام اس (مالتیپل اسکلروزیس و به انگلیسی: Multiple Sclerosis) یکی از بیماریهای التهاب عصبی و خود ایمنی است که به لایههای محافظ نورونها که میلین نام دارد آسیب وارد میکند. همین آسیب موجب میشود که پیغامها در سلولها با سرعت کافی انتقال پیدا نکند و در نتیجه ممکن است عملکرد بخشهای مختلف بدن با مشکل دچار شود. اما چگونه میتوان بیماری ام اس را درمان کرد؟ یکی از اصلیترین روشهای درمان ام اس، کاردرمانی میباشد که در ادامه این مطلب، کاردمانی برای ام اس را برای شما شرح دهیم
کاردرمانی برای ام اس چگونه است؟
همانطور که گفتیم کاردرمانی یکی از اصلیترین روشها برای حفظ مهارتهای شما برای زندگی مستقل و سودمند است که بتوانید در خانه و یا حتی محل کار فعالیتهای مورد نیاز خود را انجام دهید.کاردرمانگر تلاش میکنند تا مشکلات مرتبط با خستگی، ادراک، قدرت بالای بدن و هماهنگی را با استفاده از روشهای توانبخشی و تکنیک های دستی، از بین ببرند. در فرآیند کاردرمانی، فعالیتها دستهبندی میشوند و کاردرمانگر به همراه فیزوتراپیست تلاش میکنند تا بر اساس اولیتهای فعالیتی برنامهها و ورزشهایی را تعیین کنند که بتوانید به سادگی فعالیتها را انجام دهید. دستهبندی و اولویت فعالیتهای مورد نظر در کاردرمانی به صورت زیر است. فعالیتهای مراقبتی:
این دسته از فعالیتها مربوط به نیازهای اولیه زندگی مثل تحرک عملکردی، لباس پوشیدن، حمام کردن، غذا خوردن و… است. با توجه به این که عدم توانایی در انجام این نوع از عملکردها میتواند زندگی مستقل را از بیمار سلب کند، در اولیت اصلی گروه کاردرمانی است.
فعالیتهای موثر و سازنده:
این دسته از فعالیتها کمک میکنند تا بیمار بتواند به صورت عادی به زندگی روزمره خود ادامه دهد و حتی ایجاد درآمد کند. برای مثال میتوانیم به کار در ازای پول، مدیریت خانه، تفریح و… اشاره کنیم. این نوع فعالیتها کمک میکنند تا بیمار احساس انزوا از جامعه را نداشته باشد و خود مسئولیت مدیریت زندگیاش را بر عهده بگیرد.
فعالیتهای داوطلبانه:
یکی از نکاتی که در کاردرمانی باید به آن توجه داشته باشید این است که این فرآیند نباید متوقف شود و همواره باید ادامه داشته باشد تا بیمار بتواند تواناییهای خود را حفظ کند. به همین دلیل برخی از بیماران ام اس در کنار هم و در قالب فعالیتهای داوطلبانه فعالیتهایی اجتماعی انجام میدهند تا در کنار انجام کاردرمانی، به یکدیگر نیز روحیه ببخشند.
فعالیتهای اوقات فراغت:
این دسته از فعالیتها که کارهایی مثل حرفههای تفریحی و مشارکتهای اجتماعی هستند حاصل تلاشهایی است که بیمار از ابتدای مسیر کاردرمانی انجام داده است و به او کمک میکند تا بتواند زندگی کاملا طبیعی داشته باشد و حتی اختلالات در ادراک، احساس و بینایی را جبران کند.
فرآیند کاردرمانی چگونه است؟ کاردرمانی فرآیند کاملا مشخصی ندارد زیرا مطابق با نیازهای هر شخص برنامه ریزی میشود. اما همیشه اولین مرحله در کاردرمانی برای ام اس، درمانگر شما به طور کامل نیازهای شما را ارزیابی میکند، و بر فعالیتهای خاص یا وظایفی که میخواهید دوباره قادر به انجام دادنش شوید یا ادامه دهید تمرکز میکند. گام بعدی شناسایی عوامل محدود کننده شما از کار یا فعالیت است. بسیاری از درمانگرها نیز در زمینه عصبشناسی تخصص دارند که موجب میشوند بتوانند به خوبی درباره درمان بیماری ام اس با کاردرمانی تصمیمگیری کنند.
ورزشهای کاردرمانی برای ام اس چیست؟
همانطور که گفتیم برنامه کاردرمانی هر بیمار با توجه به نیازهای او مشخص میشود. اما برخی از ورزشها هستند که تقریبا در تمامی برنامههای کاردمانی حضور دارند. به صورت کلی ورزشهای کاردرمانی به ۶ دسته تقسیم میشوند که در ادامه آنها را با هم بررسی میکنیم. تمرینات هوازی
تمرینات هوازی بهترین روش برای افزایش ظرفیت ریه، تقویت عضلات و بهبود تعادل و هماهنگی است. به همین دلیل تمرینات هوازی میتوانند یکی از بهترین ورزشها برای توانبخشی در بیماران ام اس باشد.
تمرینات قدرتی
بیماران مبتلا به ام اس میتوانند با مشاوره گروه کاردرمانی، تمریناتی قدرتی انجام دهند که سبب میشود قدرت عضلات و حالت تعادل بدن را بهبود ببخشد. نکته بسیار مهم در تمرینات قدرتی این است که ام اس میتواند بر قدرت و استقامت عضلات تاثیر بگذارد و انجام این نوع فعالیتها را برای او دشوار کند. اما میتوانید با کمک فیزوتراپیست بهترین روش تمرینات قدرتی را پیدا کنید و از مزایای آن استفاده کنید.
یوگا
این روش میتواند تاثیر بسیار فراوانی برای درمان بیماری ام اس با کاردرمانی داشته باشد. زیرا یوگا علاوه بر تمرین جسم، ذهن را نیز تمرین میدهد و کمک میکند تا بیمار طرز فکر آرام و هماهنگ ، انعطاف پذیری و قدرت بدنی مناسبی داشته باشد. یکی دیگر از ویژگیهای یوگا این است که میتوانید آن را در هر شرایطی انجام دهید و وابستی زیادی به شرایط جسمی شما ندارد. افراد میتوانند ایستاده، روی صندلی یا ویلچر بنشینند یا روی تختخواب یا کف دراز بکشند تا بتوانند حالتهای یوگا، تمرینهای تنفسی و مراقبه را انجام دهند.
تای چی
تایچی نیز بسیار شبیه به یوگا است اما فشار کمتری را به بیمار وارد میکند. این هنر رزمی بر تنفس عمیق و حرکات آرام متمرکز است و میتواند به بهبود تعادل، کاهش فشار خون و کاهش استرس کمک کند.
ورزش های آبی
ورزشهای آبی با توجه به این که دمای خنک آب از گرم شدن بیش از حد بدن جلوگیری میکند و به علت مقاومت آب احساس بی وزنی ایجاد میکند میتواند یک گزینه عالی برای بیماران باشد.
تمرین های تعادلی
یکی از اصلیترین نوع تمرینات برای ام اس، تمرینات تعادلی است که کمک میکند تا هماهنگی بیمار بهبود یابد. نکته مهم تمرینهای تعادلی این است که شدت فشار کمتری را بر بدن وارد میکند و بسیاری از افراد میتوانند آنها را انجام دهند.