دیسک کمر یکی از شایع‌ترین دلایل دردهای مزمن ستون فقرات است که میتواند باعث درد، بی‌حسی یا ضعف در پاها شود. درمان دیسک کمر با روش‌های مختلفی مانند فیزیوتراپی، مصرف دارو و در موارد پیشرفته‌تر با عمل جراحی دیسک کمر مهره ۴ و ۵ انجام میشود. اما آیا عمل دیسک کمر خطرناک است؟ اطلاع از نحوه عمل دیسک کمر، مشاهدهی تصاویر و عکس عمل دیسک کمر میتواند به درک بهتر روند درمان کمک کند.
مدت زمان استراحت بعد از عمل دیسک کمر و مراقبت‌های پس از جراحی، تأثیر زیادی بر بهبودی کامل بیمار دارند و نقش تعیین‌کننده‌ای در زندگی بعد از عمل دیسک کمر و بازگشت سریع‌تر به فعالیتهای روزمره ایفا می‌کنند.
در این مقاله، بهصورت جامع به بررسی نحوه عمل دیسک کمر، مشاهدهی فیلم عمل دیسک کمر و همچنین فیلم عمل دیسک کمر و تنگی نخاع پرداخته میشود تا بیماران با آگاهی و اطمینان بیشتری مسیر درمان خود را دنبال کنند.
دیسک کمر چیست؟
ستون فقرات از تعدادی مهره تشکیل شده استت که شامل هفت مهره گردنی، ۱۲مهره قفس سینه ای ، ۵ مهره کمری و استتخوان خاجی می‌باشد. در نتیجه بیشترین وزن بدن و فشار آن روی مهره های کمری خواهد بود. دیسک در فاصله بین دو مهره قرار دارد و بصورت یک بالشتک کوچک و ازجنس غضروف می‌باشد و شامل یک هسته در وسط و یک حلقه فیبری در اطراف آن استت.
فتق دیسک کمر زمانی رخ می‌دهد که حلقه فیبری اطراف دیسک پاره شود و هسته ژلاتینی آن از محل اصلی خود، یعنی بین مهره‌ها، به سمت بیرون حرکت کند. این بیرون‌زدگی باعث فشار بر ساختارهای مجاور به‌ویژه اعصاب ستون فقرات میشود. بیشترین موارد فتق معمولا در ناحیه مهره‌های ۴ و ۵ کمری دیده میشود و میتواند باعث درد، بی‌حسی یا ضعف در پاها گردد. به همین دلیل عمل جراحی دیسک کمر مهره ۴ و ۵ برای کاهش درد، آزادسازی عصب و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر انجام می‌گیرد. برای راحتی بیشتر در دوران استراحت عمل جراحی دیسک کمر مهره ۴ و ۵ ، از خدمات اجاره تخت بیمارستانی در شیراز استفاده نمایید.
انواع عمل دیسک کمر
روش‌های جراحی دیسک کمر با پیشرفت تکنولوژی بسیار متنوع هستند و بسته به شدت آسیب و محل درگیری عصب انتخاب می‌شوند. آشنایی با نحوه عمل دیسک کمر و انواع آن، به بیماران کمک می‌کند تا با آگاهی بیشتری تصمیم بگیرند و دوران زندگی بعد از عمل دیسک کمر را با آمادگی کامل پشت سر بگذارند.
عمل جراحی باز دیسک کمر (Open Discectomy)
در این روش کلاسیک، جراح با ایجاد برش بزرگ‌تر در ناحیه آسیب‌دیده، بخشی از استخوان یا بافت فشرده بر عصب را برمی‌دارد. دوران نقاهت عمل جراحی باز دیسک کمر کمی طولانی‌تر است، اما در موارد شدید فتق یا تنگی کانال نخاعی، بهتربن روش محسوب میشود.
عمل دیسک کمر به روش کم‌تهاجمی (Microdiscectomy)
در نحوه عمل دیسک کمر به روش میکروسکوپی، تنها برشی کوچک ایجاد میشود و با ابزارهای ظریف، بخش بیرون‌زده دیسک حذف می‌گردد. در این روش به علت آسیب کمتری به عضلات، مدت زمان استراحت بعد از عمل دیسک کمر در آن بسیار کوتاه‌تر است.
لامینکتومی با دیسککتومی (Laminectomy with Discectomy)
در عمل لامینکتومی با دیسککتومی، جراح بخشی از استخوان لامینا را برای کاهش فشار روی عصب برمی‌دارد و سپس قسمت بیرون‌زده دیسک را حذف می‌کند. این عمل معمولا در بیماران با تنگی کانال نخاعی انجام خواه شد. و می‌توان جزئیات آن را در فیلم عمل دیسک کمر و تنگی نخاع مشاهده کرد.
جراحی فیوژن (Spinal Fusion)
در این روش، دو یا چند مهره ستون فقرات برای تثبیت ناحیه آسیب‌دیده به هم جوش داده می‌شوند. هدف، جلوگیری از حرکت غیرطبیعی مهره‌ها و کاهش درد مزمن است. معمولاً در بیماران با آسیب‌های گسترده یا تکرار فتق، این روش توصیه میشود.
تعویض کامل دیسک مصنوعی (Artificial Disc Replacement)
در این نوع جراحی، دیسک آسیب‌دیده به‌طور کامل برداشته و با دیسک مصنوعی جایگزین میشود تا حرکت طبیعی ستون فقرات حفظ شود. عکس عمل دیسک کمر در این روش نشان می‌دهد که میزان تهاجم بسیار کم و نتایج عملکردی بسیار مطلوب است.
علائم دیسک کمر
علائم دیسک کمر معمولا به‌تدریج ظاهر می‌شوند و بسته به شدت فتق و محل درگیری عصب، می‌توانند از درد خفیف تا بی‌حسی و ضعف عضلانی متفاوت باشند. شناخت زودهنگام این علائم و اقدام به موقع برای درمان دیسک کمر از پیشرفت بیماری و نیاز به عمل جراحی دیسک کمر مهره ۴ و ۵ جلوگیری می‌کند. علائم دیسک کمر عبارتند از :
- درد در ناحیه پایین کمر همراه با گرفتگی عضلات و انتشار درد از کمر به پاها (درد سیاتیکی)
- احساس مورمور، خواب‌رفتگی یا سوزش در باسن و پاها
- درد ناشی از فشار بر عصب سیاتیک در مسیر پا
- ناتوانی در حرکت دادن پا یا دست در موارد شدید
- ضعف عضلانی در اندام مبتلا به‌دلیل درگیری عصب
سریع ترین روش تشخیص دیسک کمر
تشخیص سریع و دقیق علائم دیسک کمر نقش مهمی در پیشگیری از پیشرفت بیماری و انتخاب بهترین مسیر درمان دارد. پزشکان با بررسی علائم بالینی، انجام معاینه فیزیکی و استفاده از روش‌های تصویربرداری پیشرفته مانند ام.آر.آی، سی تی اسکن و میلوگرافی، سریع‌ترین و دقیق‌ترین راه را برای شناسایی میزان آسیب و تصمیم‌گیری درباره‌ی نحوه عمل دیسک کمر به کار می‌گیرند. در میلو گرافی توسط یک سوزن ماده حاجب اطراف نخاع تزریق می شود و چندین عکس رادیولوژی گرفته می شود. طی دوران نقاهت عمل دیسک کمر، در صورت محدودیت حرکتی، امکان استفاده از خدمات ویزیت پزشک در منزل شیراز برای پیگیری روند بهبودی وجود دارد.
چه زمانی عمل جراحی دیسک کمر ضروری است؟
گاهی شدت آسیب دیسک به حدی است که درمانهای غیرجراحی مانند فیزیوتراپی یا دارو موثر واقع نمی‌شوند. در چنین شرایطی، عمل جراحی دیسک کمر مهره ۴ و ۵ یا سایر نواحی برای آزادسازی عصب و جلوگیری از پیشرفت علائم ضروری میشود. هدف از درمان تسکین درد، جلوگیری از پیشرفت بیماری و افزایش توانایی فرد در انجمن فعالیتهای روزانه می‌باشد. زمانی علائم زیر وجود داشته باشد، توصیه به عمل جراحی میشود که معمولا شامل لامینکتومی با دیسککتومی است .
• عدم توانایی در انجام فعالیتهای روزانه
• ضعف در پاها و یا دست ها
• اختلال در کنترل دفع ادرار و یا مدفوع
آیا عمل دیسک کمر خطرناک است؟
یکی از بیشترین سوال افرادی که درگیر دیسک کمر هستند، این است که آیا عمل دیسک کمر خطرناک است عمل جراحی دیسک کمر میتواند به‌عنوان راه حلی موثر برای بسیاری از بیماران با میزان آسیب خیلی زیاد توصیه شود. اما عمل دیسک کمر و تنگی نخاع با ریسک‌هایی همراه است که باید پیش از تصمیم‌گیری بدانید.
- بر اساس مطالعات معتبر، میزان موفقیت عمل دیسک کمر و تنگی نخاع جراحیر در بهبود درد و عملکرد بدن بسیار بالا است؛ با این حال، عوارض نیز از جمله احتمال عفونت، آسیب عصبی یا نیاز به عمل مجدد. وجود دارد،
- مشاهدهی عکس عمل دیسک کمر یا فیلم عمل دیسک کمر و تنگی نخاع میتواند درک بیمار از مراحل جراحی را افزایش دهد و در گفتگو با جراح کمککننده باشد؛ با این حال، تنها تصویر یا فیلم کافی نیست و انتخاب نوع مناسب جراحی باید با ارزیابی کامل توسط متخصص انجام شود.
- در نتیجه عمل جراحی دیسک کمر خطرناک به‌لحاظ مطلق نیست، اما ارزیابی دقیق وضعیت بیمار، انتخاب روش مناسب و مراقبت بعدی هوشمندانه از عوامل کلیدی برای کاهش خطر و افزایش موفقیت هستند.
هدف از جراحی کاهش فشار روی عصب و بازگشت توانایی های شما در انجام امور روزمره می باشد.
لامینکتومی چیست؟
در این عمل جراحی، یک بخش کوچک از استخوان ستون مهره به نام لامینا برداشته میشود تا فضای بیشتری برای عصب ایجاد گردد. سپس قسمتی از دیسک که روی اعصاب فشار وارد می‌کند نیز حذف میشود؛ این فرآیند که به آن دیسککتومی گفته میشود، بخش اصلی از نحوه عمل دیسک کمر را تشکیل می‌دهد. در نتیجه، علائم ناشی از فشار دیسک مانند درد، بی‌حسی و ضعف پاها به‌تدریج کاهش می‌یابد.
مراقبت های قبل از عمل لامینکتومی
- از ۱۰ روز قبل از عمل در صورت استفاده از اسپیرین آن را قطع کنید.
- شب قبل از عمل یک وعده غذای سبک مثل سوپ یا سالاد بخورید.
- بعد از نیمه شب نباید هیچ غذایی خورده شود.
- حضور پرستار خصوصی در منزل شیراز به شما کمک می‌کند تا مراقبت‌های بعد از عمل را بهصورت دقیق و ایمن انجام دهید.
مراقبت های بعد از عمل لامینکتومی
- بعد از عمل به پشت روی تخت دراز می کشید و یک بالش زیر سر شما قرار داده میشود. همچنین زیر زانوها یک بالش قرار داده تا از فشار روی زانوها کاسته گردد.
- می‌توانید روی پهلوی خود بچرخید؛ توجه داشته باشید که چرخیدن روی پهلوها باعث آسیب به کمر نمی‌شود.
- برای چرخیدن به پهلو، ابتدا یک بالش بین زانوهای خود قرار دهید. سپس تمام بدن شامل سر، شانه، پاها و لگن باید هم‌زمان با هم چرخانده شود (مانند یک تنه درخت). باید دقت کنید که ناحیه کمر به‌تنهایی چرخانده نشود.
- هنگام خوابیدن روی پهلو، نباید زانوها را بیش از حد خم کنید.
- در صورت داشتن لوله ادرار، این لوله ظرف ۲۴ ساعت باید توسط پرستار خارج شود.
- روز بعد از عمل می‌توانید از تخت پایین بیایید. برای پایین آمدن از تخت، ابتدا روی یک طرف بدن خود قرار بگیرید و سپس بنشینید. پرستار به شما کمک می‌کند تا پاهای خود را آویزان کنید.
- چند روز اول بعد از عمل دیسک کمر باید از نشستن طولانی‌مدت پرهیز کنید؛ فقط هنگام اجابت مزاج مجاز به نشستن هستید.
- در صورت داشتن درد، از پرستار خود درخواست مسکن کنید.
- مدت زمان استراحت بعد از عمل دیسک کمر بسته به شرایط جسمی شما متفاوت است و روند بهبودی و زندگی بعد از عمل دیسک کمر نیاز به صبر و رعایت کامل توصیه‌های پزشک دارد.
- ممکن است بعد از عمل، احساس خواب‌رفتگی یا مورمور در اندامی که قبل از جراحی درد داشته است، وجود داشته باشد.
- یک لوله باریک در محل عمل قرار داده میشود که به ظرف کوچکی متصل است؛ این لوله خروج ترشحات محل عمل را تسهیل می‌کند و معمولاً ۱ تا ۲ روز بعد از جراحی برداشته میشود.
- بسته به وضعیت بیمار، یک تا چند روز بعد از عمل مرخص خواهید شد.
مدت زمان استراحت بعد از عمل دیسک کمر چقدر است؟
مدت زمان استراحت بعد از عمل دیسک کمر بسته به نوع جراحی و وضعیت عمومی بیمار متفاوت است، اما به‌طور معمول بین ۲ تا ۶ هفته زمان نیاز دارد. در جراحی سبک‌تر، بیمار معمولا پس از یک تا دو هفته فعالیتهای سبک روزانه را از سر می‌گیرد، در حالی‌که در جراحی‌های باز، دوران نقاهت ممکن است طولانی‌تر باشد. رعایت دقیق توصیه‌های پزشک، فیزیوتراپی و پرهیز از نشستن یا خم شدن طولانی، روند زندگی بعد از عمل دیسک کمر را سریع‌تر و ایمن‌تر می‌کند.
مشاهدهی عکس عمل دیسک کمر و فیلم عمل دیسک کمربه بیماران کمک می‌کند تا با مراحل جراحی، نحوه برش و ترمیم بافت‌ها آشنا شوند و درک بهتری از روند درمان داشته باشند. در صورت نیاز به دریافت دارو یا تزریق مایعات پس از جراحی، از خدمات وصل سرم و تزریقات در منزل شیراز استفاده کنید.
نکات مهم مراقبتی بعد از ترخیص از بیمارستان
دوران استراحت پس از جراحی ستون فقرات از مراحل مهم در بازگشت به زندگی عادی است. مدت زمان استراحت بعد از عمل دیسک کمر بسته به نوع جراحی، سن و شرایط بدنی بیمار متفاوت است، اما رعایت دقیق توصیه‌های پزشک و پرستار تاثیر زیادی بر روند زندگی بعد از عمل دیسک کمر و بهبودی سریع‌تر دارد.
- ۱۲-۶ هفته بهبودی کامل محل عمل طول می کشد بنابراین باید فعالیت خود را به تدریج زیاد کنید.
- بیمارانی که قبل از عمل دچار بی حسی در اندام ها باشند بعد از عمل به زمان بیشتری( ۹-۶ ماه زمان) برای بهبودی نیاز دارند.
- محل بخیه‌ها را خشک و تمیر نگه دارید.
- تا ۳ هفته نباید رانندگی کنید.
- ۲ تا ۳ ماه بعد از عمل نباید فعالیت سنگین داشت باشید و از بلند کردن اشیاء سنگین بپرهیزید.
- ممکن است بعد از عمل به فیزیوتراپی و یا کمربند کمر نیاز داشته باشید. در این رابطه با پزشک خود صحبت کنید.
- از نشستن و ایستادن بیشتر از ۳۰ دقیقه به مدت ۸-۶ هفته اجتناب کنید.
- برای خوابیدن حتما از تشک سفت استفاده کنید.
- به هنگام نشستن، کمر خود را صاف نگهدارید.
- وزن خود را در حد مطلوب حفظ کنید.
- در صورت امکان از توالت فرنگی استفاده کنید.
- ۱۲-۱۰ روز بعد از جراحی باید بخیه در درمانگاه یا مطب نزدیک منزل کشیده شوند.
- ۷-۵ روز بعد از عمل بخیه ها را خشک نگهدارید و هنگام حمام کردن آن را بپوشانید. اما بعد از این مدت حمام معمولی را می‌توانید انجام دهید و از یک حوله تمیز برای خشک کردن بخیه استفاده کنید.
- فعالیت جنسی را پس از بازگشت توان بدنی می‌توان آغاز کرد، اما معمولا تا دو هفته بعد از عمل دیسک کمر باید به تعویق بیفتد.
- شروع مجدد کار بستگی به نوع فعالیت دارد در صورت سبک بودن کار می توانید بعد از ۶-۳ هفته سر کار خود بروید و در صورت سنگین بودن کر گاهی تا ۳ ماه برای شروع کار زمان لازم است.
- از سبزیجات و میوه جات برای کماش بروز یبوست استفاده کنید و در صورت نیاز ممکن است از مسهل هم استفاده شود. آشامیدن ۸ لیوان آب در روز به جلوگیری از یبوست کمک می کند.
- تمرینات ورزشی مناسب به حفظ سلامتی شما کمک خواهدکرد، مثلا بهترین ورزش برای شما پیاده روی در آب می باشد. در این رابطه با فیزیوتراپیست خود مشورت کنید.
- از دراز کشیدن در وضعی دمر (روی شکم)بپرهیزید.
- از حرکاتی که باعث چرخش کمر میشود، پرهیز کنید.
- کفش‌های پاشن بلند استفاده نکنید و برای خم شدن؛ زانوها را خم کنید و از دولا شدن بپرهیزید.
- دقت داشته باشید، اندازه بالشتان مناسب باشد ؛ بالش باید سر را در راستای ستون مهره هم حفظ کند و نباید بسیار کوتاه یا بلند باشد.
مهم‌ترین عوارض بعد از عمل دیسک کمر
عوارض بعد از عمل دیسک کمر معمولا نادر هستند، اما در برخی بیماران شامل عفونت محل جراحی، خونریزی، آسیب عصبی یا ایجاد لخته در پاها باشند. شناخت این علائم و مراجعه سریع به پزشک، از بروز مشکلات جدی‌تر و تاخیر در روند بهبودی جلوگیری می‌کند.
- خونریزی از محل جراحی
- عفونت و نشت مایع از محل عمل
- درد شدید و بدتر شدن ضعف و خواب رفتگی اندام
- تورم شدید و دردناک پاها با احتمال ایجاد لخته در وریدهای عمق پا
در پایان
آگاهی از نحوه عمل دیسک کمر، مشاهدهی فیلم عمل دیسک کمر و تنگی نخاع یا مرور عکس عمل دیسک کمر میتواند به بیمار در درک بهتر مراحل درمان کمک کند.
مدیریت صحیح مدت زمان استراحت بعد از عمل دیسک کمر، پیگیری فیزیوتراپی و رعایت توصیه‌های پزشک، کلید اصلی بازگشت به فعالیتهای روزمره و بهبود کیفیت زندگی بعد از عمل دیسک کمر است. با انجام دقیق مراقبت‌ها، احتمال عوارض کاهش یافته و نتایج جراحی پایدارتر خواهند بود.
اگر به خدمات پزشکی حرفه‌ای، مراقبت‌های خانگی یا تجهیزات درمانی نیاز دارید، می‌توانید از خدمات مرکز درمانی شیراز درمان استفاده کنید. این مجموعه با ارائه خدماتی پرستاری و اجاره تجهیزات پزشکی به بیماران کمک می‌کند تا دوران نقاهت خود را با آرامش و اطمینان بیشتری سپری کنند.
سوالات متداول
هزینه عمل دیسک کمر چقدر است؟
هزینه عمل دیسک کمر به عوامل مختلفی از جمله نوع جراحی (باز یا کم‌تهاجمی)، بیمارستان، تخصص جراح و بیمه درمانی بستگی دارد؛ . معمولا هزینه‌ها در جراحی‌های سطحی کمتر از عمل‌های باز است. برای برآورد دقیق‌تر، مشاوره با جراح ستون فقرات و مراکز درمانی توصیه میشود.
بهترین ورزشهای بعد از عمل دیسک کمر کدامند؟
بهترین ورزشهای بعد از عمل دیسک کمر شامل پیادهروی آرام، حرکات کششی ملایم، تمرینات تقویت عضلات شکم و کمر است که باید زیر نظر فیزیوتراپیست و به صورت تدریجی باشد تا از فشار بیش از حد بر ستون فقرات جلوگیری شود.
عمل دیسک کمر خوبه یا بد؟
اگر درمانهای دارویی و فریوتراپی پاسخگو نباشد و عصب تحت فشار باقی بماند، عمل دیسک کمر معمولا بهترین گزینه درمانی است. عمل دیسک کمر در اغلب بیماران موجب کاهش درد و بازگشت عملکرد طبیعی بدن میشود. مشاهدهی عکس عمل دیسک کمر میتواند در درک مراحل جراحی و نتایج آن کمککننده باشد.
بعد از عمل دیسک کمر چی بخوریم؟
بعد از جراحی باید رژیم غذایی سبک و سرشار از پروتئین، میوه و سبزیجات مصرف شود تا بدن سریع‌تر ترمیم یابد. نوشیدن آب کافی، مصرف غذاهای فیبردار برای پیشگیری از یبوست و پرهیز از غذاهای چرب و سنگین نیز بسیار مهم است.
