همه افراد مبتلا به دیابت درمعرض زخم‌ها ی مزمن و مقاوم به درمان هستند یکی از مهم‌ترین این زخم‌ها، زخمی است که در کف پای این بیماران ایجاد می‌شود . به این عارضه زخم پای دیابتی می‌گویند.
دیابت چیست ؟
دیابت همان بیماری قند خون است به عبارتی دیگر یک نوع اختلال در سوخت و ساز بدن می‌باشد . در بدن افراد دیابتی انسولین تولید نمی شود و یا با وجود تولید انسولین، بدن در برابر انسولین تولیدی از خود مقاومت نشان می‌دهد .پس در بدن انسولین موجود نیست و یا انسولین موجود دربدن نمی تواند سازوکارخود را انجام دهد.در نتیجه در هر دو حالت قند خون این افراد افزایش می یابد. افزایش دراز مدت قند در بدن این افراد اعضای مختلف مانند ،چشم ،کلیه، قلب و.. را دچار عارضه های ناخوشایندی می کند . از طرفی در دراز مدت جریان خون در بدن این افراد کاهش می یابد این کاهش جریان خون از یکطرف و از طرف دیگر افزایش قند خون، در کف پای افراد دیابتی عارضه ای به نام زخم کف پا دیابتی ایجاد می کند .
کاربرد انسولین در بدن چیست ؟
انسولین یکی هورمون‌های است که تأثیرات مختلفی درسوخت و ساز و دیگر اعمال بد نمی‌گذارد. انسولین با اثر به سلولهای کبد باعث می‌شود این سلول‌ها با گرفتن قند از خون و ذخیره آن به صورت گلیگوژن، قند خون را کاهش دهند و با تجمع گلیکوژن در سلولهای ماهیچه ای به عنوان یک منبع سوخت انرژی را افزایش دهد. همچنین با اثر به بافت‌های چربی، استفاده از چربی به عنوان منبع سوخت را متوقف میکند. در صورت نبود یا کمبود انسولین در خون، بدن از چربی به عنوان منبع سوخت استفاده میکند. انسولین به عنوان یکی از عوامل کنترل متابولیسم بدن عمل میکند.
مکانیزم ایجاد پای دیابتیک
زخم پای دیابتی چند علت عمده دارد
• کم شدن جریان خون در کف پا
• اختلال اعصاب محیطی کف پا
• قند خون بالا
اختلال در درمان زخم‌های ایجاد شده
در اثر حوادث و ضربات کف و پنجه های پای ما در معرض آسیب های محیطی زیادی قراردارد درافراد سالم به محض ایجاد یک زخم در کف یا پنجه های پا، سریعا جریان خون درکف پا افزایش می یابد ودر نتیجه زخم به سرعت ترمیم می‌شود .اما درافراد مبتلا به دیابت زخم‌های کف و پنجه پا براحتی ترمیم نمی یابد و تا مدتها همراه بیمار است و علت آن این است که بطور معمول بدلیل دوری کف پا از قلب خون کمتری در آن نسبت به سایر نقاط بدن در جریان است از طرف دیگر جریان خون در بیماران دیابتی ضعیف است.
این دو مسئله باعث می شوند خون قابل ملاحظه ای در رگهای کف پا در جریان نباشد و در نتیجه مواد غذایی و اکسیژن لازم برای ترمیم زخم به سلولهای آسیب‌دیده کف پا نرسد همزمان در اثر کاهش گلبولهای سفید (به علت کاهش جریان خون کف پا)میکروبها زمینه را مساعد دیده و شروع به فعالیت نموده و عفونت ایجاد می نمایند این کاهش ایمنی و کمبود خون باعث می‌شود در افراد مبتلا به دیابت زخم‌های کف پا و پنجه پا ترمیم نشود و همیشه همراه بیمار دیابتیک باشد.
اختلال در اعصاب محیطی کف پای دیابتیک
در افراد دیابتی اعصاب محیطی کف پا دچار اختلال شده و حس لمس کف پا کم می‌شود این کم شدن حس لمس باعث می‌شود پوست خشک ایجاد شود و در پوست کف پا شکافهایی ایجاد شود و و زمینه را برای ایجاد زخم کف پا فراهم کنداز طرفی دیگر کاهش حس لمس ( از بین رفتن حس درد )باعث می‌شود بیماردیابتی، آسیب های محیطی مجاور پای خود مانند شئ داغ یا تیز را متوجه نشود و بر روی آن‌ها پا بگذارد و باعث زخم پا شود.
قند خون بالا
بالا بودن سطح قند خون باعث کاهش سرعت ترمیم زخم و ایجاد عفونت می شود. بنابراین کنترل میزان قند خون بسیار مهم است.
