علائم خونریزی معده
در ﻃﻮل زﻧﺪﮔﻲ هر ﻓﺮد ممکن است دﭼﺎر بیماریهای گوارشی یا ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﮔﻮارﺷﻲ از ﻣﻌﺪه و روده شود. ﺷﯿﻮع ﺑﯿﻤﺎري گوارشی بویژه خونریزی معده در اﻓﺮاد ﺑﺎﻻی ۴۰ ﺳﺎل ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ که گاهی این بیماریها ﻣﻮرد وﺣﺸﺖ ﺧﺎﻧﻮاده و ﻓﺮد شده و بیمار مشکوک به بیماری حاد در داﺧﻞ ﺷﮑﻢ ﺧﻮد می شود. از شایع ترین و مهم ترین بیماری گوارشی در افراد سالمند، خونریزی های گوارشی می باشد. یکی از پیامدهای زخم معده اغلب خونریزی معده است. با شروع خونریزی زخم، خون مسبب خنثی شدن اسید معده در اطراف زخم شده، بنابراین اسید نواحی نزدیک زخم را نمی سوزاند. با این پیامد درد متوقف شده اما مشکلاتی وخیم و جدی بوجود می آید. چرا که با توقف درد، سالمند بیمار گمان می کند که بیماری بهبود یافته و چه بسا رعایت های رژیم غذایی خود را کنار بگذارد در حالیکه وضع از درون رو به وخامت است.
علت خونریزی معده
یکی از عوارض زخم معده، خونریزی زخم می باشد. با بزرگ‌تر شدن زخم، فرسایش و خوردگی عضله‌های معده یا دیواره دوازدهه شروع می‌شود و در ادامه این فرایند تخریب، رگ‌های خونی آسیب دیده، بنابراین خونریزی معده آغاز می گردد. در صورتیکه میزان آسیب دیدگی رگ‌های خونی کم بوده، جریان خون آهسته می‌شود و معمولاً خون سرانجام به طریقی وارد دستگاه گوارش می‌گردد. اما اگر رگ‌های خونی به شدت آسیب ببیند، خونریزی معده سریع و بسیار خطرناک خواهد بود.
پیش آگهی خونریزی معده
در پیش آگهی خونریزی معده مقدار و سرعت خونریزی به همراه سن و بیماریهای همزمان تعیین کننده هستند. اگر میزان خون از دست رفته زیاد باشد، به سختی می توان استرس ناشی را کنترل کرد. خونی که از دست می رود نیاز به جایگزینی مکرر و ضروری دارد که این مورد ریسک واکنش بیمار را افزایش می دهد. خطر بالاتر خونریزی گوارشی (معده)، بیماران مبتلا به اختلالات انعقادی را بیشتر تهدید می کند. پرستار سالمند با پایش مداوم و کامل سالمند در تشخیص به موقع این بیماری بسیار کمک کننده خواهد بود.
علائم و نشانه های خونریزی معده
علائم خونریزی معده با توجه به وسعت زخم و مقدار خونریزی متفاوت است. ممکن است سالمند تنها یک مورد از علائم را داشته باشد یا همه ی علائم را با هم نشان دهد.
۱. خونریزی مخفی گوارشی: از علائم خونریزی معده که در آزمایشات اختصاصی مربوط به مدفوع تشخیص داده می‌شود.
این نوع خونریزی بیشتر با علائمی نظیر کاهش وزن و کم خونی مزمن همراه است.
۲. علائم کم خونی: مانند خستگی زود هنگام، سیاهی رفتن چشم، درد قفسه سینه یا تنگی نفس.
۳. مدفوع قیری و بدبو: این نوع مدفوع که ملنا نام دارد بر وجود خون حداقل به مدت ۱۴ ساعت در دستگاه گوارش دلالت می‌کند.
۴. استفراغ خون روشن: این استفراغ همراه با موادی با زمینه قهوه‌ای نیز یکی از نشانههای خونریزی می باشد.
وجود خون قرمز روشن در مدفوع: این نشانه بیشتر مرتبط به خون ریزی قسمت تحتانی دستگاه گوارش است. اگر چه در خون ریزی‌های وسیع دستگاه گوارش فوقانی مثل زخم معده نیز چنین نشانه ای می‌تواند وجود داشته باشد.
۵. علائم شوک و افت فشار: یکی از نشانه های از دست دادن شدید خون (بیش از یک لیتر خون در ۲۴ ساعت) است.
«علائمی مثل افزایش ضربان قلب (تاکیکاردی)، تعریق، سبکی سر، رنگ پریدگی و تهوع نیز در اثر از دست دادن خون ممکن است ایجاد گردد.»
تست های تشخیصی خونریزی معده
• مثبت بودن تست خون مخفی مدفوع
• افت هموگلوبین
• افت هماتوکریت
• آنمی (کمبود آهن) در خونریزی کند و مزمن
• آنوسکوپی، سیگموئیدسکوپی، کولونوسکوپی ممکن است موضع خونریزی را نشان دهد
• آرتریوگرافی ممکن است موضع خونریزی را تایید کند
• اسکن خونریزی نشانگر موضع خونریزی است که با استفاده از گلبول قرمز نشان دار (radioisotope-tagged RBCs) انجام می شود.
با مراجعه بیمار با خونریزی گوارشی، درمان را پس از اثبات وضعیت و علائم حیاتی وی، از طریق مایع درمانی درست، و لوله گذاری معده بیمار؛ آن را شستشو داده و میزان شدت خونریزی بیمار تخمین زده می شود.
بعد از این مراحل، با تشخیص پزشک معالج برای درمان خونریزی با توجه به منشأ خونریزی، اندوسکوپی، سیگموئید سکوپی و یا کولونوسکوپی انجام می گردد.
نکات مراقبتی برای افراد با خونریزی معده
افرای که دچار خونریزی معده شده اند نیاز به پایش دقیق دارند. چرا که خطر شوک در اثر خونریزی در افرادی که خون زیادی از دست داده، بسیار زیاد است. مرکز خدمات پزشکی و پرستاری شیراز درمان، بیمار را از نظر علائم حیاتی به دقت مورد بررسی قرار می دهد، تا در صورت ایجاد هر گونه مشکلی سریع ترین اقدام را انجام دهد.
این افراد باید رژیم غذایی دقیقی داشته باشند و از خوردن غذاهایی که باعث تشدید زخم می شود خودداری کنند. غذاهای سرخ کردنی، چرب، پرادویه و تند باید کاهش یابد و حدالمقدور استفاده نشود. همچنین از مصرف الکل و دخانیات باید خودداری کنند. توصیه می شود بیشتر از غذاهایی که به سیستم خونی افراد کمک می کند، مثل: جگر، حبوبات به خصوص عدس و گوشت قرمز استفاده شود.
