غربالگری جنین چیست ؟
غربالگری به مجموعه ای از بررسی های سونوگرافی و ازمایشگاهی گفته میشود که در مراحل مختلف انجام شده و هدف ان این است که مادران باردار را از یک سری سندرم ها و نقایص جنینی (بعضی از انها) غربال کرده و انها را درگروه های کم خطر و یا پرخطر قرار دهد .
با توجه به اینکه نقایص و سندرم های مورد بررسی در خانواده هایی که هیچ سابقه ای ندارند نیز به میزان کافی دیده میشود.
بنابراین توصیه می شود همه خانم ها در هر سنی ، تست غربالگری را انجام دهند .
غربالگری مرحله اول (سه ماهه اول )
زمان انجام غربالگری سه ماهه اول از ۱۱ هفته تا ۱۳ هفته و ۶ روز می باشد که احتمال خطر سندرم داون (تریزومی ۲۱) (تریزومی ۱۳) و تریزومی ۱۸ را مشخص میکند .
شامل یک ازمایش خون به علاوه یک سونوگرافی برای بررسی ضخامت پشت گردن (سونوگرافی ان تی) و وجود استخوان بینی (NB) می باشد .
سونوگرافی NT
روش انجام ان مثل سونوگرافی های معمولی از روی شکم بوده اما در سونوگرافی ان تی ، با روش دقیق و خاصی به
همراه بزرگنمایی ضخامت پشت گردن جنین و وجود استخوان بینی بررسی می شود .
خطایی در اندازه گیری عدد ان تی می توانند نتیجه غربالگری را تغییر دهد .
عدد ان تی (ضخامت پشت گردن) در جنین های مبتلا به سندرم داون ، افزایش نشان میدهد .
دیده شدن استخوان بینی ، نشانه خوبی است ، اما مشاهده نشدن ان نیاز به پیگری مجدد در هفته های اینده دارد.
اگر ازمایشات هیچ مشکلی نداشته باشد ، اما عدد ان تی بالاتر از حد مشخص است ، ازمایشات تکمیلی دیگر و
یا امنیوسنتز نیاز می باشد .
تمام زنان در هر سنی علاوه بر سونوگرافی مرحله اول نیاز به انجام سونوگرافی مرحله دوم دارند .
غربالگری مرحله دوم :
این غربالگری در سه ماهه دوم بارداری انجام می شود و شامل اندازه گیری چندین مارکر است
که این مارکرها بیانگر درصد ریسک ابتلا جنین به ناهنجاری های کروموزومی و بیماری های مادرزادی است.
این غربالگری معمولا بین هفته ۲۰-۱۵ بارداری انجام می شود.
(بهترین زمان هفته های ۱۸-۱۶ بارداری است) این مارکرها عبارتند از:
• غربالگری آلفا فتوپروتئین (AFP):
AFP پروتئینی است که به طور طبیعی توسط کبد
جنین تولید شده و در مایع اطراف جنین(مایع آمنیون) وجود داشته
و از طریق جفت وارد خون مادر می شود.
مقادیر غیر طبیعی AFP می تواند در پی هر یک از عوامل زیر ایجاد شود:
. نقایص لوله عصبی (ONTD) مانند اسپینا بیفیدا
. سندروم داون
. نقایص دیواره شکمی جنین
. دوقلویی(پروتئین توسط بیش از یک جنین تولید شود)
. اشتباه در محاسبه زمان بارداری (سطوح این پروتئین در ماه های مختلف بارداری متفاوت است)