سالمندی دوره‌ای از زندگی هر انسانی است که با آن مواجه میشود و تقریبا از شصت سالگی شروع میشود. به عبارت دیگر می‌توان گفت که سالمندی از حساس‌ترین مقاطع سنی از لحاظ روحی و روانی، عاطفی و جسمی میباشد. زیرا قوای بدن افراد سالمند در این دوره سنی ضعیف میشود و در صورت وارد شدن ضربه روحی یا جسمی، التیام دیدن و به اصطلاح تجدیدِ قوایِ دوباره، برایشان بسیار سخت خواهد بود. توجه به نیازهای سالمندان از موارد بسیار مهمی است که در روحیه و زندگی فرد سالمند تاثیر بسیار زیادی دارد. اگر در خانواده خود عضو سالخورده دارید و مایلید جوابگوی زحمات آنان در قبال خود باشید، بهتر است که قبل از هر چیزی نیازهای آنان را بشناسید.
مهم ترین نیازهای سالمند
– توجه
افراد سالخورده و سالمند به توجه اطرافیان و به خصوص فرزندان خود بسیار احتیاج دارند. توجه فرزندان به مسائلی همچون تنهایی، تفریحات، معیشت و موارد این چنینی برای سالمندان بسیار مهم است که ما سعی داریم در ادامه به طور دقیق به شرح آن‌ها بپردازیم.
– عطوفت و مهربانی
رفع نیازهای عاطفی سالمندان بر روی سلامتی روح و روان آن‌ها بسیار تاثیرگذار بوده و باید رفتاری توأم با مهربانی با افراد سالمند داشت.
– احترام گذاشتن
تکریم و احترام گذاشتن به اعضای سالمند خانواده از سوی فرزندان و اطرافیان باعث انتقال حس مهم بودن و نقش داشتن در خانواده و به دنبال آن اجتماع میشود.
– مراقبت و نگهداری
اغلب سالمندان به دلیل کهولت سن دچار بیماری می‌شوند. بر همین اساس نگهداری و پرستاری از این افراد از نیازهای ویژه افراد سالمند میباشد.
– تغذیه سالم
تغذیه سالم نقشی فوق‌العاده مهم در سلامت جسمی، روحی و روانی افراد سالمند دارد. موارد ذکر شده از جمله مهمترین نکات و نیازهای سالمندان بشمار می‌روند، که هر کدام را در ادامه به صورت مفید و مختصر شرح خواهیم داد.
نیازهای سالمند را بدانید و بشناسید
– تنهایی
تنهایی برای سالمندان بزرگترین وَهم و ترس است. به نحوی که اگر به رفع آن توجه نشود می‌تواند موجب افسردگی آنان شود. استفاده کردن از تجربیات این افراد و حضور آن‌ها در خانه بهترین خدمتی است که می‌توان برای این افراد انجام داد. زیرا تنهایی و از همه مهم‌تر احساس پوچی و سربار بودن از روی دوش آنان برداشته خواهد شد. حسِ بودن در خانواده به عنوان یک عضو و بودن در اجتماع و جامعه به عنوان یک فرد و شهروند معمولی جزء مهمترین احساسات یک فرد سالمند و سالخورده است که باید به اندازه کافی به آن توجه شود.
– وقت گذرانی و تفریح
برخی از خانواه‌ها معتقدند که افراد سالمند احتیاج و نیازی به تفریح ندارند. درواقع به اصطلاح حوصله‌ی این تفریحات را ندارند. اما این یک تصور کاملا غلط و نادرست است. چرا که گذراندن اوقات فراغت با تفریح برای افراد سالخورده بسیار مهم و حائز اهمیت است و موجبِ بالا رفتن روحیه و سلامت روح و روان آنان میشود.
– معیشت
معیشت سالمندان موارد زیادی را در بر می‌گیرد. پول، البسه، تغذیه، مسکن و چندین مورد دیگر از جمله نیازهای معیشتی سالمند هستند. هر کدام از این نیازها جزء موارد مهم و نیازهای اساسی و اولیه برای سالمندان میباشد و اگر یکی از این موارد رفع نشود باعثِ وارد شدن آسیب جدی روحی و جسمی به فردِ سالخورده میشود.
– سلامت و بهداشت
سالمندان به دلیل کهولت سن به بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان، دردهای مفصلی مانند آرتروز، آلزایمر و دیگر بیماریهای ناشی از پیر شدن سلول‌های بدن، دچار می‌شوند. از این رو مراقبت از سلامتی و توجه به بهداشت آن‌ها از جمله موارد و نیازهای اساسی افراد سالمند میباشد.
آیا می‌دانید که نیاز عاطفی از اساسی‌ترین نیازهای سالمند میباشد؟
نیاز عاطفی نیازی است که هر فردی در هر سنی به آن احتیاج دارد. اما در دوران سالمندی و پیری بیشتر از هر مقطعی انسان به مهر ورزیدن، عاطفه و محبت دیگران احتیاج دارد و در صورت کمبود، بیشتر از هر زمانی خلأ آن را احساس می‌کنند. دریغ کردن عشق و محبت از این عزیزان باعث منزوی شدن و گوشه گیری آن‌ها میشود. محبت و عشق ورزیدن به افراد سالمند حس اهمیت و ادامه داشتن زندگی را برایشان زنده می‌کند و این موضوع باعث بالا رفتن روحیه و شادابی در فرد سالمند میشود.
ترحم نورزید این عمل جزو نیازهای سالمند نمی‌باشد!
ترحم به سالمند باعث بوجود آمدن حسی ناخوشایند در وی میشود. افراد سالمند به خوبی آن را متوجه می‌شوند و اگر ترحم کردن به آن‌ها به طور مداوم و همیشگی باشد، باعث گوشه گیری و تخریب روحیه‌ی آنان میشود. ترحم واژه و خصلت ناپسندی است که در هر زمانی موجبِ آزردگی افراد میشود. به خصوص در دوران سالمندی که روحیه‌ی حساس‌تر و زود رنجی دارند و اگر این ترحم از طرف فرزندان یا افراد نزدیک ماننده نوه‌ها باشد تاثیر منفی آن بیشتر نیز میشود. متأسفانه برخی از افراد دانش، توانایی یا برتری خود را به رخ افراد سالمند و سالخورده می‌کشانند. این موضوع منجر به بوجود آمدن حس بیهودگی، ناآگاهی و سرباربودن در فرد سالمند میشود و در واقع عزت نفس و اعتماد بنفس را در این افراد سرکوب می‌کند.
تغذیه چه جایگاهی در نیازهای سالمند دارد؟
نقش تغذیه و خوراک را نمی‌توان در سلامتی افراد، به خصوص سالمندان نادیده گرفت. چرا که در بوجود آمدن بیماری و کاهش یا تشدید آن نقش بسیار مهمی دارد. به همین دلیل است که تغذیه را در میان نیازهای سالمندان گنجانده‌اند. به عنوان مثال آشامیدن حداقل هفت لیوان آب در روز برای افراد سالخورده بسیار ضروری است و اگر در دراز مدت از خوردن این حجم از آب یا مایعات خودداری کنند ممکن است به یبوست و مشکلات گوارشی دچار شوند. مهمترین علت این امر این است که افراد مسن تحرک و فعالیت بدنی کمی دارند و آشامیدن آب به عمل گوارش و هضم بسیار کمک می‌کند.
سوء تغذیه جزء شایع‌ترین مشکلاتی است که بسیاری از سالمندان با آن درگیر می‌شوند. سوء تغذیه مشکلاتی همچون دردهای مفصلی، تغییر وزن، مشکلات گوارشی (نفخ، یبوست، سوزش معده و مشکلاتی از این قبیل) بیماریهای روحی و پوکی استخوان را به همراه دارد. غذاهای بدون چربی، کم نمک و کم حجم ساده‌ترین تفسیر از نوع غذای سالم برای سالمندان میباشد. البته میزان قند، چربی، فشار خون، کلسترول و دیگر موارد این چنینی در نوع تغذیه فرد سالمند بسیار مهم است که باید حتما به آن توجه شود.
وظیفه فرزندان در رفع نیازهای سالمند چیست؟
همان قدر که ما در زمان کودکی به پدر و مادر احتیاج داشته‌ایم آنان نیز در سالمندی به ما احتیاج دارند. این ساده‌ترین توضیحی است که می‌توان در رابطه با اهمیت وظیفه‌ی فرزندان نسبت به نیازهای پدر یا مادر سالمند بیان نمود. ایجاد این حس که هنوز آنان حرف اول را در میان اعضای خانواده می‌زنند و جایگاهشان در میان اعضای اصلی خانواده ثابت است از اصلی‌ترین وظیفه‌های یک فرزند در قبال رفع نیازهای پدر و مادر سالمند خود میباشد.
محترم شمردن و تکریم افراد سالمند و مسن از وظیفه‌های انسانی هر فرد بالغی در قبال افراد سالخورده است. این احترام گذاشتن، فوق‌العاده در سلامت روحی و حتی جسمی فرد سالمند تأثیر گذار است. اگر سالمندان کوچکترین بی‌حرمتی را از طرفِ فرزندان خود ببینند، به معنای واقعی غمگین می‌شوند و حس طرد شدن خواهند داشت. این رفتار به مرور موجب افسردگی آنان خواهد شد.
