سرطان کولون(روده بزرگ)
سرطان کولون سومین سرطان شایع و دومین علت مرگ و میر ناشی ازسرطان می باشد. در واقع سرطان های کولون اکثرا در افراد با سطح اقتصادی اجتماعی بالا(رژیم های پرچرب و کم فیبر)شایعتر است. تقریبا منشأ سرطان ها از رکتوم تا سیکوم پولیپ می باشد ولی هر پولیپی بدخیم نیست.
عواملی که روی تبدیل یک پولیپ به سرطان نقش دارند:
سایز پولیپ بیشتر از ۲ سانتی متر
عدم وجود پایه در پولیپ(پولیپ های بدون پایه پروگنوزبدتری دارند)
پولیپ های آدنوماتوز
بیماران چه علائمی دارند:
اکثرا تا مراحل پیشرفته بدون علامتند.خونریزی گوارشی شایع ترین علامت است که میتواند به صورت خون مخفی در مدفوع یا آنیمی فقر آهن تظاهر کند.
سایر علایم عبارتست از:درد شکم(به علت انسداد)،تغیر اجابت مزاج،بی اشتهایی غیر قابل توجیه،کاهش وزن و توده قابل لمس شکمی.
تشخیص زودهنگام از طریق غربالگری به صورت چشمگیری از مرگ و میر بیماران جلوگیری میکند،غربالگری از سن ۵۰ سالگی شروع می شود
باید توجه داشت افرادی که ۱ یا ۲ نفر خویشاوند درجه اول به کانسر کولون(با هر سنی)یا پولیپ داشته باشند باید
کولونوسکوپی هر ۵ سال انجام شود.
تشخیص سرطان کولون:
روش تشخیص بعد از معاینه فزیکی و سابقه پزشکی فرد،کولونوسکوپی و بیوپسی است.کولونوسکوپی در پیدا کردن پولیپ های کوچک و کارسینوم های مراحل ابتدایی ازباریوم اما دقیقتر است.
کولونوسکوپی:
کولونوسکوپی لوله ی انعطاف پذیر که مجهز به دوربین کوچکی است که ازراه مقعد وارد روده بزرگ می شود و بافت آن در مانیتور قابل مشاهده می شود.در صورتی که پولیپ در کولون یافت شود،برداشته شده و برای بیوبپسی فرستاده می شود.در صورتیکه بیوپسی مثبت باشدانجام CT اسکن شکم و لگن جهت staging و دیدن متاستاز توصیه می شود.
هم چنان ازمایش خون برای بررسی CEA(بسیار sensitive است) برای رد کانسر انجام می شود.
CEAتومور مارکری است که کانسر های کولون ترشح می کند.
درمان سرطان کولون:
بهترین اقدامات برای این بیماران با در نظر داشت،نوع و مرحله پیشرفت کانسر،وضعیت سلامتی و سن بیمار،جراحی،شیمی درمانی و پرتو درمانی میباشد.
جراحی:
فقط در stage I ,II (مراحل ابتدایی)کاربرد دارد.
در stage II ,III ثابت شده جراحی+رادیوتراپی+کموتراپی میزان مرگ و میر را کاهش می دهد.
در stage III جراحی+کموتراپی+اکسی پلاستین اقدام مناسبی به نظر می رسد.
یک شیوه زندگی سالم با فیبر بالا و رژیم کم چرب می تواند به جلوگیری از سرطان روده بزرگ کمک کند
شیمی درمانی:
با استفاده از مواد شیمیایی پروتئین و DNAسلول های سرطانی تخریب شده و این روش در چند جلسه انجام می شود و در هر جلسه به تدریج میزان دوز اشعه بالا رفته تا سلول های سرطانی از بین رفته و مقاوم نشوند.ممکنه بیماران پس از انجام شیمی درمانی خستگی،حالت تهوع استفراغ و در موارد زیاد ریزش مو داشته باشند.
رادیوتراپی:
رادیوتراپی می تواند به عنوان یک روش مستقل برای کاهش تومور یا نابود کردن سلول های سرطانی یا به همراه سایر درمان ها استفاده شود.بعد از انجام رادیوتراپی ممکنه فرد علائمی مثل اسهال،تهوع،کاهش وزن را داشته که بعد از انجام رادیوتراپی به مرور برطرف می شود.
پیشگیری از سرطان کولون:
مصرف فیبر و کاهش گوشت قرمز
عدم مصرف الکل و دخانیات
فعالیت ورزشی و حفظ وزن نرمال
ترک سیگار
