واکسن زگیل تناسلی (HPV) برای پیشگیری از کدام بیماری و برای چه کسانی است؟
واکسن HPV تنها واکسن پیشگیری از زگیل تناسلی و سرطان‌های مرتبط به این ویروس، از جمله سرطان دهانه رحم است. این واکسن در بسیاری از کشورها موجود است، در کشور ایران نیز دو شرکت برای تولید واکسن اچ‌پی‌وی اقدام کرده‌اند که یکی از آنها واکسن را تولید کرده و دیگری در حال دریافت مجوز برای تولید است. به طور کلی با زدن این واکسن می‌توانید از بیماری‌های خوش خیم ناشی از آن، از جمله زگیل تناسلی و نوع بدخیم که سبب بروز سرطان دهانه رحم می‌شود، جلوگیری کرد.
سرطان دهانه رحم چیست؟
این نوع سرطان از سطح دهانه رحم شروع می‌شود. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های دهانه رحم شروع به تغییر به سلول‌های پیش سرطانی کند. همه سلول‌های پیش سرطانی به سرطان تبدیل نمی‌شوند؛ اما شناسایی این سلول‌ها مشکل ساز و درمان آنها قبل از تبدیل به سرطان برای پیشگیری بسیار مهم است. ویروس HPV در ایجاد این بیماری نقش بسیار مهمی دارد، به همین جهت زدن واکسن اچ‌پی‌وی توصیه می‌شود.
در حال حاضر چگونه باید واکسن اچ پی وی بزنیم؟
هر دو جنسیت می‌توانند واکسن اچ‌پی‌وی بزنند؛ اما اولویت تزریق واکسن، دختر خانم‌ها به ویژه در رده سنی 9 تا 14 سال است؛ با این حال برای افراد در سنین بالاتر نیز منعی برای تزریق وجود ندارند. علت در نظر گرفتن این سنین، تزریق قبل از ازدواج دخترخانم‌ها و شروع رابطه جنسی است تا واکسن اثر داشته باشد.
با این حال هیچ محدودیت سنی برای زدن واکسن اچ‌پی‌وی وجود ندارد. افرادی که ازدواج کرده‌اند و رابطه جنسی داشته‌اند نیز می‌توانند واکسن بزنند؛ اما احتمال ابتلای فرد قبل از تزریق به برخی از سویه‌های HPV وجود دارد و این نکته بسیار حائز اهمیت است که در چه مرحله‌ای از آلودگی واکسن تزریق می‌شود.
آیا واکسنHPV به برنامه واکسیناسیون ملی وارد می‌شود؟
بر اساس بیانات رئیس اداره مدیریت سرطان وزارت بهداشت، با توجه به وضعیت آمار سرطان دهانه رحم در کشور، در حال بررسی‌هایی برای قرار دادن واکسن HPV در برنامه واکسیناسیون ملی هستند. پس از ارزیابی‌ها در نهایت تصمیم گیری می‌شود که آیا برنامه واکسیناسیون وجود خواهد داشت یا خیر.
با توجه به گفته ایشان و اتمام بررسی‌های کارشناسی امکان اینکه واکسن اچ‌پی‌وی به برنامه واکسیناسیون در کشور اضافه شود، وجود دارد. بر اساس تحقیقات انجام شده در این زمینه متوجه شده‌اند میزان شیوع این نوع از عفونت در بین خانم‌ها در سنین باروی به میزان هشت درصد است.
برنامه واکسیناسیون ملی چیست؟
برنامه وزارت بهداشت برای ورود واکسن HPV به برنامه واکسیناسیون ملی در حال بررسی است و نیاز به اقدامات کارشناسی دارد که پس از ارزیابی‌های لازم در این زمینه مشخص می‌شود.
آیا واکسن اچ پی وی به برنامه واکسیناسیون ملی وارد می‌شود؟
با این حال که ویروس HPV می‌تواند بسیار خطرناک باشد و منجر به بیماری‌هایی از جمله سرطان دهانه رحم شود؛ اما این نوع سرطان ابتلا بالایی در کشور ندارد. به همین جهت از سوی متخصصین و کارشناسان باید مورد ارزیابی قرار گیرد تا تصمیم گیری نهایی برای واکسیناسیون ملی انجام شود. به طور کلی توصیه می‌شود دختر خانم‌ها تا قبل از ازدواج در سنین بین 9 تا 14 سال واکسن اچ‌پی‌وی را بزنند، هرچند که محدودیتی در هیچ سنی ندارد.
چه کسانی در معرض سرطان دهانه رحم هستند؟
در اغلب مواقع افراد به واسطه ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) مبتلا به این بیماری می‌شوند، درواقع ویروسی که در طول رابطه جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. اینگونه گزارش شده است افرادی که بهداشت فردی را چه در خانم‌ها و چه در آقایان رعایت نمی‌کنند، از طریق تماس و رابطه جنسی قابل انتقال است.
انواع مختلفی از HPV وجود دارد، برخی از انواع آن تغییراتی در دهانه رحم زنان ایجاد می‌کند که می‌تواند در طول زمان منجر به سرطان دهانه رحم شود، انواع دیگر در ایجاد زگیل تناسلی و پوستی نیز نقش دارند.
اچ‌پی‌وی نسبتا شایع است و بیشتر افراد بدون هیچ علائمی در دوره‌ای از زندگی خود به آن مبتلا می‌شوند. این ویروس معمولا علائمی ایجاد نمی‌کند و بدون معاینه پزشک قابل تشخیص نیست. برای اکثر خانم‌ها، اچ‌پی‌وی خود به خود از بین می‌رود؛ اما این احتمال وجود دارد که به مرور زمان باعث سرطان شود.
موارد دیگری که افراد را در معرض خطر قرار می‌دهد به شرح زیر است:
ابتلا به اچ آی وی (ایدز) یا شرایط دیگری که مبارزه با بیماری‌ها را در بدن دشوار می‌کند.
افرادی که سیگار می‌کشند.
افرادی که از قرص‌های ضد بارداری برای طولانی مدت مصرف می‌کنند (پنج سال یا بیشتر).
افرادی که سه فرزند یا بیشتر به دنیا می‌آورند.
خانم‌هایی که چندین شریک جنسی دارند.
اخیرا برخی از گزارشات حاکی از آن است که احتمال آلودگی به اچ‌پی‌وی در افرادی که رابطه جنسی پرخطر نداشته‌اند نیز مشاهده شده است، به طور مثال امکان انتقال از استخر یا از آب آلوده وجود دارد و افراد از این طریق مبتلا می‌شوند.
واکسن اچ پی وی کدام بیماری را درمان می‌کند؟
واکسن HPV به منظور پیشگیری از بیماری‌های پرخطر از جمله سرطان دهانه رحم و نوع خوش مانند زگیل تناسلی تزریق می‌شود.
چه کسانی در معرض ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند؟
افراد مبتلا به ویروس HPV، بیش از هر فرد دیگری مستعد ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند.
احتمال ورود واکسن اچ پی وی به برنامه واکسیناسیون ملی چقدر است؟
کارشناسان با توجه به وضعیت آمار سرطان دهانه رحم در کشور، در حال بررسی برای تصمیم گیری برنامه واکسیناسیون ملی هستند و هنوز مشخص نیست.