چه افرادی نیاز به اکسیژن درمانی دارند؟ این پرسشی‌ست که بسیاری از بیماران و خانواده‌هایشان با آن روبرو هستند، به‌ویژه زمانی که با مشکلات تنفسی یا بیماری‌های ریوی مواجه می‌شوند. اکسیژن درمانی در منزل خدمتی ارزشمند به بیماران تنفسی خانوداه‌‌های آنها می‌باشد. بسته به شرایط فرد، مدت زمان اکسیژن درمانی می‌تواند متغیر باشد و پزشک با توجه به وضعیت بیمار، یکی از انواع اکسیژن تراپی را تجویز می‌کند. همچنین، آشنایی با انواع ماسک اکسیژن تراپی به بیمار کمک می‌کند تا تجربه‌ای راحت‌تر و بهتر داشته باشد. اما چه افرادی نیاز به اکسیژن درمانی دارند؟
استفاده نادرست از تجهیزات یا بی‌توجهی به هشدارها می‌تواند منجر به علائم اولیه مسمومیت با اکسیژن شود. در این مقاله، به بررسی اکسیژن درمانی ریه و دیگر بیماری‌ها و عوارض اکسیژن تراپی آشنا خواهید شد تا با آگاهی کامل، بهترین تصمیم را برای سلامت خود یا عزیزانتان بگیرید.
اکسیژن درمانی در منزل چگونه است؟
اکسیژن درمانی در منزل روشی است که در آن بیمار با استفاده از دستگاه‌های مخصوص، اکسیژن مورد نیاز را در خانه دریافت می‌کند. اکسیژن درمانی در منزل برای افرادی که به درمان طولانی‌مدت نیاز دارند یا رفت‌وآمد به مراکز درمانی برایشان دشوار است، کاربرد زیادی دارد. در این شرایط، با نظارت پزشک، تجهیزات مانند کپسول اکسیژن یا دستگاه اکسیژن‌ساز در اختیار بیمار قرار می‌گیرد. اکسیژن درمانی در منزل به بهبود کیفیت زندگی، تنفس راحت‌تر بیماران و کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند.
چه افرادی نیاز به اکسیژن درمانی دارند؟
در پاسخ به سوال چه افرادی به اکسیژن درمانی نیاز دارند، باید بگوییم، افرادی که درگیر بیماری‌های مزمن ریوی مانند COPD، آسم شدید یا فیبروز ریوی، ذات الریه، نارسایی قلبی هستند به اکسیژن درمانی نیاز دارند. همچنین، کاهش سطح اکسیژن خون یا عفونت‌های شدید تنفسی موجب کمبود اکسیژن در بدن می‌شوند، نیاز به اکسیژن درمانی ریه برای این بیماران نیز ضروری و لازم می‌باشد. اکسیژن درمانی به بدن کمک می‌کند تا اکسیژن کافی دریافت کرده و عملکرد اندام‌های حیاتی حفظ شود. همچنین در برخی شرایط حاد مانند کرونا یا پس از جراحی‌های سنگین، اکسیژن درمانی می‌تواند به بهبودی سریع‌تر کمک کند. در نهایت، اینکه تشخیص دقیق نیاز به اکسیژن درمانی، تنها توسط پزشک و بر اساس بررسی سطح اکسیژن خون و وضعیت جسمانی بیمار انجام می‌گیرد.
مدت زمان اکسیژن درمانی چقدر است؟
اینکه مدت زمان اکسیژن درمانی چقدر است، به عواملی مختلفی مانند شدت بیماری، نوع اختلال تنفسی، سن بیمار، سطح اکسیژن خون و پاسخ بدن به درمان بستگی دارد. برخی بیماران تنها چند روز پس از بیماری حاد نیاز به اکسیژن خواهند داشت، در حالی که بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن ریوی ممکن است برای مدت طولانی یا حتی به‌صورت دائمی از اکسیژن استفاده کنند. پزشک با بررسی نتایج آزمایش‌های لازم و علائم و شرایط بیمار، مدت زمان دقیق اکسیژن تراپی را مشخص خواهد کرد.
انواع اکسیژن تراپی؛ کدام روش برای شما مناسب‌تر است؟
اکسیژن تراپی ریه بسته به نوع بیماری و شدت کمبود اکسیژن روش‌های مختلفی دارد. انواع اکسیژن درمانی مانند ماسک اکسیژن یا دستگاه تنفسی بر اساس شرایط بیمار تجویز خواهد شد. در ادامه با انواع اکسیژن تراپی آشنا می‌شوید تا بدانید کدام گزینه برای شرایط شما مناسب‌تر است.
اکسیژن تراپی با ماسک ساده
رایج‌ترین روش اکسیژن درمانی طولانی‌مدت راحت و قابل استفاده در منزل، اکسیژن درمانی با ماسک است. در این روش از ماسک‌های مختلف مانند ماسک ساده، ماسک ونچوری و ماسک ذخیره‌ای برای بیماران نیازمند انتقال اکسیژن انجام خواهد شد. اکسیژن درمانی با ماسک از طریق بینی(کانولا) و دهان برای بیماران با نیاز متوسط به اکسیژن ارائه می‌شود.
اکسیژن تراپی با ماسک غیرقابل بازدم(Non-Rebreather Mask)برای شرایط حاد تنفسی انجام می‌شود که حداکثر اکسیژن با کمترین ورود هوای بیرونی به بیمار می‌رسد.
اکسیژن تراپی با کمک دستگاه اکسیژن‌ساز
در این روش دستگاه اکسیژن‌ساز، اکسیژن را از هوای محیط جدا کرده و در اختیار بیمار قرار می‌دهد. دستگاه اکسیژن ساز برای استفاده در منزل و برای بیمارانی که نیاز به اکسیژن‌تراپی طولانی‌مدت دارند، مناسب می‌باشند.
اکسیژن تراپی فشار بالا(HBOT)
در اکسیژن تراپی فشار بالا، بیمار در اتاق مخصوص قرار می‌گیرد و اکسیژن خالص را با فشار بالا تنفس می‌کند. اکسیژن تراپی فشار بالا بیشتر برای درمان زخم‌های خاص، سوختگی و مسمومیت با مونوکسیدکربن استفاده می‌شود.
اکسیژن تراپی با دستگاه تنفسی
در این روش درمانی از دستگاه تنفسی برای تامین اکسیژن به بیمار استفاده می‌گردد و برای درمان نارسایی قلبی و مشکلات تنفسی کاربرد دارد. تنظیم خودکار میزان اکسیژن بر اساس نیاز بدن مزیت اکسیژن تراپی با دستگاه تنفسی است و باعث افزایش دقت و کاهش خطا خواهد شد.
علائم اولیه مسمومیت با اکسیژن
اگرچه اکسیژن درمانی برای کمک به افراد درگیر مشکلات تنفسی است، اما مصرف بیش‌ازحد یا طولانی‌مدت آن می‌تواند باعث بروز مسمومیت با اکسیژن شود. علائم اولیه مسمومیت با اکسیژن شاید به‌ظاهر ساده و گذرا باشند، اما می‌توانند به مشکلات جدی در سیستم عصبی و ریوی منجر شوند. علائم اولیه مسمومیت با اکسیژن را در لیست زیر مشاهده کنید.
- سردردهای مداوم و بی‌دلیل
- احساس گیجی یا منگی
- حالت تهوع یا استفراغ
- تاری دید یا اختلال در بینایی
- افزایش ضربان قلب
- سوزش در قفسه سینه
- سرفه‌های خشک و شدید
- گرفتگی عضلات یا پرش عضلانی
- کاهش هوشیاری یا بی‌حسی
- تشنج در موارد شدید
- احساس سوزن‌سوزن شدن در اندام‌ها
- خستگی شدید بدون فعالیت بدنی
- افزایش فشار داخل جمجمه
فراموش نکنید که شناسایی سریع علائم اولیه مسمومیت با اکسیژن نقش مهمی در پیشگیری از آسیب‌های دائمی دارد.
در پایان
انتخاب روش مناسب اکسیژن‌تراپی نیازمند شناخت دقیق شرایط بیمار و نوع بیماری زمینه‌ای است. مثلا، اکسیژن درمانی در منزل، برای بیماران مزمن، گزینه‌ای کاربردی و موثر محسوب می‌شود. آشنایی با انواع اکسیژن تراپی و نحوه استفاده صحیح از تجهیزات، نقش مهمی در بهبود عملکرد تنفسی ایفا می‌کند. همچنین، توجه به علائم اولیه مسمومیت با اکسیژن و مشاوره با پزشک در صورت مشاهده آنها بسیار ضروری است. اکسیژن درمانی ریه برای کمک به بهبود عملکرد تنفسی در بیماران مبتلا به مشکلات ریوی مانند COPD، فیبروز ریوی یا نارسایی تنفسی است. برای اکسیژن درمانی در منزل از خدمات مراکز درمانی معتبر استفاده نمایید.
سوالات متداول
انواع ماسک اکسیژن تراپی کدامند؟
انواع ماسک اکسیژن تراپی شامل ماسک ساده، ماسک با مخزن(ماسک غیرقابل بازدم)، ماسک و نچوری و نازال کانولا هستند. انواع ماسک اکسیژن بر اساس میزان نیاز به اکسیژن و شرایط بیمار انتخاب می‌شوند.
عوارض اکسیژن تراپی چیست؟
از جمله عوارض اکسیژن‌تراپی می‌توان به خشکی یا تحریک راه‌های تنفسی، سردرد، احساس گیجی و حتی مسمومیت با اکسِیژن اشاره کرد. مصرف زیاد اکسیژن می‌تواند به ریه‌ها آسیب برساند.
میزان اکسیژن با ماسک ساده چقدر است؟
ماسک ساده بین ۵ تا ۱۰ لیتر در دقیقه اکسیژن را با غلظت حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد به بیمار می‌رساند. این نوع ماسک برای بیمارانی با نیاز متوسط به اکسیژن مناسب است.
