آبله میمونی ،یکی از بزرگترین ابهاماتی که در زمان انتشار اخبار مربوط به ابتلا به آن در سراسر دنیا به وجود آمده است، احتمال وجود ارتباط میان کووید ۱۹ و آبله میمونی است. در پاسخ به این دغدغه باید گفت که این بیماری هیچ ارتباطی با ویروس کرونا ندارد و از خانواده ویروسهای آبلهای است. به این معنی که اساسا ساختار ویروسی آنها متفاوت است و روش انتقال و بیماری زایی متفاوتی دارند.
آبله میمون یک بیماری است که ویروس آبله میمون آن را ایجاد میکند. این یک بیماری مشترک بین انسان و حیوانات است، یعنی می تواند از حیوانات به انسان منتقل شود. همچنین می تواند بین انسانها نیز پخش شود.(از فردی به فرد دیگر)
این بیماری آبله میمون نامیده می شود زیرا اولین بار در سال 1958 در میمون هایی که برای تحقیق نگهداری می شدند شناسایی شد و از سال 1970 در انسان شناسایی شد.
مرکز اصلی آبله میمون در مرکز و غرب قاره آفریقا یافت میشود،جایی که جنگلهای بارانی استوایی وجود دارد با اینحال افراد مبتلا به آبله میمون در کشورهای دیگر خارج از این مناطق نیز شناسایی شده اند. این افراد احتمالا پس از سفر به مناطقی که آبله میمون بومی بوده است، به این بیماری دچار شده اند.
علائم آبله میمونی معمولاً شامل تب، سردرد شدید، دردهای عضلانی، کمردرد، انرژی کم، تورم غدد لنفاوی و بثورات یا ضایعات پوستی است.بثورات معمولاً در عرض یک تا سه روز پس از شروع تب پدیدار می شود. ضایعات می توانند صاف یا کمی برجسته باشند،این ضایعات به مرور با مایع شفاف یا زرد پر شده، (به شکل تاول) و سپس به شکل پوسته پوسته در می آید و میریزند. تعداد ضایعات در یک فرد می تواند از چند تا چند هزار متغیر باشد. بثورات بیشتر روی صورت، کف دست ها و کف پا دیده می شوند. آنها همچنین می توانند در دهان، اندام تناسلی و چشم ایجاد شوند.علائم معمولا بین 2 تا 4 هفته طول می کشد و اکثرا بدون درمان خود به خود از بین می روند.
ابله میمونی یک بیماری ویروسی
در بیشتر موارد، علائم آبله میمونی به خودی خود در عرض چند هفته از بین می روند، اما در بعضی افراد می تواند منجر به عوارض جدی و حتی مرگ می شود. نوزادان، کودکان و افراد مبتلا به نقص ایمنی زمینه ای ممکن است در معرض خطر علائم جدی تر و مرگ ناشی از آبله میمون باشند.
عوارض ناشی از موارد شدید آبله میمونی شامل عفونت های پوستی، ذات الریه، گیجی و عفونت های چشمی است که می تواند منجر به از دست دادن بینایی و کوری بشود.طبق گزارشهای اخیر در کشورهای با امار ابتلای بالا، از مجموع مبتلایان به این بیماری تنها 3 تا 6 درصد منجر به مرگ شده است.
آبله میمون می تواند به افراد در تماس فیزیکی با حیوان آلوده سرایت کند و میزبان حیوانات شامل جوندگان و پستانداران است.خطر ابتلا به آبله میمونی از حیوانات را می توان با اجتناب از تماس محافظت نشده با حیوانات وحشی، به ویژه آنهایی که بیمار یا مرده هستند (از جمله گوشت و خون آنها) کاهش داد.
افراد مبتلا به آبله میمون در حالی که علائم داشته باشند (به طور معمول بین دو تا چهار هفته) عفونی هستند و شما می توانید آبله میمون را از طریق تماس فیزیکی نزدیک با فردی که علائم دارد، بگیرید. بثورات، مایعات بدن (مانند مایع، چرک یا خون ناشی از ضایعات پوستی) بویژه دلمه ها عفونی هستند. لباس، ملافه، حوله یا اشیایی مانند ظروف،ظروف غذاخوری که در اثر تماس با فرد آلوده به ویروس آلوده شده اند نیز می توانند بیماری را منتقل کنند.زخم ها، ضایعات یا زخم های دهان نیز می توانند عفونی باشند، به این معنی که ویروس می تواند از طریق بزاق گسترش یابد.این ویروس همچنین می تواند از طریق تماس پوست به پوست از فردی که باردار است از جفت به جنین یا از والدین آلوده به کودک منتقل شود.هنوز مشخص نیست که آیا افراد بدون علامت می توانند بیماری را گسترش دهند یا خیر.
نوزادان، کودکان و افراد مبتلا به نقص ایمنی زمینه ای ممکن است در معرض خطر علائم جدی تر و مرگ ناشی از آبله میمون باشند. کارکنان بهداشتی نیز به دلیل قرار گرفتن طولانی تر در معرض ویروس در معرض خطر بیشتری قرار دارند. با اینحال شما می توانید با محدود کردن تماس با افرادی که مشکوک به آبله میمون یا تایید شده اند، خطر خود را کاهش دهید.
کودکان معمولاً بیشتر از نوجوانان و بزرگسالان مستعد ابتلا به علائم شدید هستند. این ویروس همچنین می تواند از طریق تولد یا تماس فیزیکی اولیه به جنین یا نوزاد تازه متولد شده منتقل شود.
اگر فکر میکنید علائمی دارید یا در تماس نزدیک با فردی مبتلا به آبله میمون بودهاید، برای مشاوره، آزمایش و مراقبتهای پزشکی با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت امکان، خود را ایزوله کنید و از تماس نزدیک با دیگران خودداری کنید. به طور مرتب دست ها را تمیز کنید و برای محافظت از دیگران در برابر عفونت، اقدامات ذکر شده در بالا را انجام دهید. کارمند بهداشتی شما نمونه ای از شما برای آزمایش جمع آوری می کند تا بتوانید درمان مناسب را بعد از تشخیص بیماری دریافت کنید.
علائم آبله میمون اغلب خود به خود و بدون نیاز به درمان برطرف می شوند. مراقبت از بثورات پوستی با گذاشتن یک پانسمان مرطوب برای محافظت از ناحیه بسیار مهم و موثر است. واکسینیا ایمونوگلوبولین (VIG) ممکن است برای موارد شدید استفاده شود. در ژانویه 2022 یک داروی ضد ویروس به نام (تکوویریمات،با نام تجاری TPOXX) که برای درمان آبله ساخته شده بود، برای درمان آبله میمونی مورد تایید واقع شده است.
از سال 1970، موارد انسانی آبله میمون در 11 کشور آفریقایی – بنین، کامرون، جمهوری آفریقای مرکزی، جمهوری دموکراتیک کنگو، گابن، ساحل عاج، لیبریا، نیجریه، جمهوری کنگو، سیرالئون و سودان جنوبی گزارش شده است. و در می 2022، موارد متعدد آبله میمون در چندین کشور غیر بومی شناسایی شده است.
بثورات پوستی در ابله میمونی
آبله میمون معمولاً خیلی مسری در نظر گرفته نمی شود زیرا برای انتشار بین افراد نیاز به تماس فیزیکی نزدیک با فردی دارد که عفونی است (به عنوان مثال پوست به پوست). خطر برای عموم مردم کم است. سازمان جهانی بهداشت برای جلوگیری از شیوع این بیماری،برای سال ها آبله میمون را یک پاتوژن اولویت دار می داند.
در حال حاضر مشخص نیست که آیا آبله میمون می تواند از طریق روابط جنسی منتقل شود یا خیر، اما تماس مستقیم پوست به پوست با ضایعات در طول فعالیت های جنسی می تواند ویروس را منتقل کند.بثورات آبله میمون گاهی در اندام تناسلی و در دهان یافت می شود که احتمالاً در انتقال در طول تماس جنسی نقش دارد. بنابراین تماس دهان به پوست می تواند باعث انتقال در جایی که ضایعات پوستی یا دهانی وجود دارد، شود.بثورات آبله میمون می تواند شبیه برخی از بیماری های مقاربتی از جمله تبخال و سیفلیس باشد
بزرگنمایی موضوع تنها به احتمال زیاد اوضاع را بدتر میکند و ما را از پایان دادن به این شیوع هرچه سریعتر باز میدارد. ما باید همه با هم متحد شویم تا از هر کسی که مبتلا شده یا به مراقبت از افرادی که خوب هستند کمک کنیم.
واکسن های مورد استفاده در برنامه ریشه کنی آبله، ایمنی در برابر آبله میمونی راایجاد میکند. در حال حاضر واکسنهای جدیدتری ساخته شده است که یکی از آنها برای پیشگیری از آبله میمون تایید شده است.
آبله میمونی توسط ویروس آبله میمونی، از جنس Orthopoxvirusو از خانوادهPoxviridae ،می باشد.
آبله میمونی معمولا به صورت خود – محدود شونده بوده و علایم آن، 2 تا 4 هفته طول میکشد، ممکن است موارد شدید هم رخ دهد. اخیرا، نسبت کشندگی حدود 3 تا 6 درصد گزارش شدهاست.
آبله میمونی از طریق تماس نزدیک با فرد یا حیوان عفونت یافته یا اجسام آلوده به ویروس به انسان منتقل میشود.
آبله میمونی از یک فرد به فرد دیگر، در اثر تماس مستقیم با ضایعات پوستی، مایعات بدن، قطرات تنفسی و اجسام و مواد آلوده به ویروس مانند: رختخواب (ملحفه) منتقل میشود.
آبله میمونی عمدتاً در مناطق جنگلی- استوایی مرکز و غرب آفریقا رخ میدهد و گهگاه به مناطق دیگر وارد می شود.
یک داروی ساخته شده برای درمان آبله، برای درمان آبله میمونی نیز مجوز گرفته است.
تظاهرات بالینی آبله میمونی شبیه عفونت ویروسی آبله که از جنس Orthopoxvirus بوده و در سال 1980 در دنیا ریشه کن شدهاست، میباشد.
سرایت آبله میمونی و شدت بیماری ایجاد شده از بیماری آبله کمتر است.
آبله میمونی معموال از نظر بالینی با تب، بثورات پوستی و غدد لنفاوی متورم شروع میشود و ممکن است منجر به طیف وسیعی از عوارض و علایم بالینی شود.
منبع: سایت سازمان بهداشت جهانی WHO
https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/monkeypox
WhatsApp us