بلوغ زودرس چیست؟
بلوغ زودرس زمانی است که بدن یک کودک به‌سرعت دچار تغییراتی در جهت تبدیل شدن به بدن یک فرد بالغ می‌شود.
سن بلوغ در دختران به‌طورمتوسط بین ۸ تا ۱۳ سال و در پسران بین ۹ تا ۱۴ سال است.
بلوغ زودرس از طریق جهش در رشد و بلوغ استخوان‌ها تشخیص داده می‌شود.
درصورتی‌که علائم بلوغ در دختران قبل از ۸ و در پسران قبل از ۹ سالگی ظاهر شود بلوغ زودرس درنظرگرفته می‌شود.
از هر ۵۰۰۰ کودک ۱ کودک ممکن است دچار بلوغ زودرس شود.
علت بلوغ زودرس
فرآیند بلوغ از طریق غده هیپوتالاموس مغز کنترل می‌شود. هیپوتالاموس با تشرح هورمونی به غده هیپوفیز پیامی مبنی بر ترشح هورمون‌های گنادوتروپین ارسال می‌کند. این هورمون باعث رشد اندام‌های جنسی و تحریک تخمدان در دختران و بیضه‌ها در پسران می‌شود.
پس از تحریک تخمدان و بیضه‌ها، هورمون‌های جنسی (استروژن و پروژسترون) ترشح می‌شوند که باعث رشد و بلوغ جنسی در دختران و پسران می‌شود. اختلال در هر بخشی از این فرایند می‌تواند منجر به بلوغ زودرس شود.
علائم بلوغ زودرس
بلوغ زودرس در دختران و پسران باعث رشد غیرطبیعی استخوان و عضلات می‌شود. علائم بلوغ زودرس در دختران و پسران عبارت‌اند از:
- جهش رشد
- آکنه
- رشد مو در ناحیه تناسلی و زیربغل
- تغییر در بوی بدن
- رشد سینه و اولین پریود در دختران
- بزرگ شدن بیضه و آلت تناسلی، موهای صورت و کلفت شدن صدا در پسران
تشخیص بلوغ زودرس
برای تشخیص بلوغ زودرس، پزشک موارد زیر را انجام می دهد:
- سابقه پزشکی کودک و خانواده شما را مرور می کند.
- یک معاینه فیزیکی انجام می دهد.
- برای اندازه گیری سطح هورمون، آزمایش خون تجویز می کند.
- اشعه ایکس از دست و مچ دست کودک شما نیز برای تشخیص بلوغ زودرس مهم است. این اشعه ایکس می تواند به پزشک کمک کند تا سن استخوانی کودک شما را تعیین کند، که نشان می دهد استخوان ها خیلی سریع رشد می کنند یا خیر.
عوارض بلوغ زودرس (آیا بلوغ زودرس خطرناک است؟)
بلوغ زودرس در کودکان می‌تواند مشکلات جسمی و عاطفی ایجاد کند. کوتاهی قد یکی از عوارض بلوغ زودرس است که می‌تواند برای کودک و والدین ناراحت‌کننده باشد. دیگر عوارض بلوغ زودرس عبارت‌اند از:
- مشکلات رفتاری
- استرس و اضطراب
- احتمال افزایش برخی بیماری‌ها (مانند سرطان پستان در دختران)
- فعالیت جنسی در سن پایین
تعیین نوع
پزشک کودک شما همچنین باید بفهمد که کودک شما چه نوع بلوغ زودرس دارد.
برای انجام این کار، او آزمایشی به نام آزمایش تحریک هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) انجام می دهد.
در این آزمایش، پزشک یک نمونه خون می گیرد و سپس به کودک شما واکسن حاوی هورمون GnRH می دهد.
سپس نمونه های خون بیشتری در یک دوره زمانی مشخص گرفته می شود تا بررسی شود که هورمون ها در بدن فرزند شما چگونه واکنش نشان می دهند.
مقابله و حمایت
کودکانی که زود بلوغ را شروع می کنند ممکن است احساس متفاوتی نسبت به همسالان خود داشته باشند.
اگرچه مطالعات کمی در مورد اثرات عاطفی بلوغ زودرس انجام شده است، اما ممکن است احساس متفاوت بودن باعث ایجاد مشکلات اجتماعی و عاطفی، از جمله آزمایشات جنسی اولیه شود.
به عنوان والدین، ممکن است در برخورد با رشد اولیه فرزندتان نیز مشکل داشته باشید.
اگر شما، فرزندتان یا سایر اعضای خانواده تان با مشکل مواجه هستید، به دنبال مشاوره باشید.
مشاوره روانشناختی می تواند به خانواده شما کمک کند تا احساسات، مسائل و چالش هایی را که با بلوغ زودرس همراه است، بهتر درک کنند و با آنها برخورد کنند.
اگر سؤالی دارید یا می خواهید راهنمایی هایی در مورد چگونگی پیدا کردن یک مشاور واجد شرایط داشته باشید، با پزشک خود صحبت کنید.
بلوغ زودرس در اغلب موارد قابل پیشگیری نیست؛ اما می‌توان روند آن را کند کرد.
بلوغ زودرس عوارضی با خود به‌همراه دارد؛ لذا لازم است علائم بلوغ زودرس در دختران و پسران را بشناسید و در صورت مواجهه با این علائم در فرزندتان، برای تشخیص قطعی و آغاز روند درمان اقدام کنید. پزشکان متخصص اطفال یا غدد کودکان می‌توانند در این راه به شما کمک کنند.
