مسمومیت با قرص برنج
قرص برنج با اسم علمی فسفات آلومینیوم یک ترکیب بسیار سمی با فرمول شیمیای ALP است.ALP شکل فعال است،با خوردن این قرص افراد مرگی دردناک و زجرآور را تجربه می کنند.
عملکرد قرص برنج:
این ماده سمی به راحتی جذب دستگاه گوارش شده با آزاد شدن گاز فسفین در معده فرد دچار خستگی و کمبود اکسیجن شده به طوری که بدن رو به کبودی رفته و مرگ سلولی اتفاق می افتد.
فسفید آلومینیوم از علل شایع مسمومیت در هند،سریلانکا،عمان و مراکش می باشد،طبق تحقیقات انجام شده ۹۵ درصد مسمومیت با قرص برنج در ایران به قصد خودکشی بوده است.
برای جلوگیری از مصرف عمدی،این قرص را بشناسید:
قرص برنج یا فسفات آلومینیوم سه گرمی دارای رنگ خاکستری تیره یا خشک،زرد،جامد کریستالی و دارای بسته های ۱۰ تایی می باشد،دوز کشنده ALP در یک فرد بالغ ۷۰کیلوگرمی ۵۰۰ملی گرام گزارش شده است.
در ایران به اسم قرص phostoxin در دسترس است و حاوی فسفید آلومینیوم،اوره و کاربامات آمونیوم است.
علائم مسمومیت با قرص برنج از چه زمان شروع می شوند؟
علائم و نشانه های مسمومیت با قرص برنج سریع در عرض ۱۵-۱۰ دقیقه پیشرفت می کند و سپس سایر علایم ظاهر می شود و مرگ در مدت کمتر از ۶ساعت ممکن است رخ دهد.در زمان مصرف ممکن است بوی ماهی فاسد یا سیر از تنفس بیمار به مشام برسد.
نکته:در مواردی که شوک و اختلال گردش خون در مراحل اولیه دیده شود با مورتالیتی ۱۰۰-۹۰ درصد به همراه خواهد بود.
نشانه مسمومیت با قرص برنج در دستگاه گوارشی:
نشانه های اولیه مسمومیت با قرص برنج همانند تهوع و درد اپیگاستر می باشد.تنگی نفس شایع است ولی یک عارضه تاخیری می باشد.
زخم های تخریبی مری و معده و اورژن معده و دئودنوم و انسداد یا فیستول مری از عوارضی هستن که در ارزیابی آندوسکوپیک قابل مشاهده هستند
توکسیسیتی سیستم عصب مرکزی:
بی قراری،تحریک پذیری،سبکی سر،آتاکسی،پاراستزی، به طور عموم دیده می شود ولی این علائم و نشانه ها تا زمانی که هیپوکسی یا هیپوتنشن رخ دهد غالب نیستند،علائم عصبی تاخیری یا شدید نظیر دلیریوم،تشنج و کما ممکن است رخ دهد.
هپاتو توکسیسیتی:
شایع ترین یافته در بیماران مسموم با ALP،افزایش AST و ALT اکثر ممکن است دیده شود.
توکسیسیتی تنفسی:
تاکی پنه،دیس پنه،کریپتاسیون و رونکای علائم شایع تنفسی در این بیماران هستند.سندرم زجر تنفسی و ادم ریوی در بیماران شایع است و با تجمع خون و چربی و پروتئین در فضای پلور همراه است.
کاردیوتوکسیسیتی :
تاکیکاردی سینوسی شایع ترین یافته در ECQ این بیماران در ۶-۳ ساعت اول است.
اختلالات متابولیکی و الکترولیتی:
شامل افزایش یا کاهش سدیم،پتاسیم و منیزیم می باشد،هیپوکلسیمی نیز ممکن دیده شود.
هیپوکالیمی،هیپرناترمی و هیپوناتمی ممکن است خطر مرگ و میر را افزایش دهد.
درین بیماران ممکن است هیپر یا هایپوگلیسمی رخ دهد.
تغییرات اسید-باز:
شامل اسیدوز متابولیک(با لکتات بالا)یا اسیدوز متابولیک میکس با الکالوز تنفسی می باشد.
مسمومیت حاد ناشی از مواجهه استنشاقی:
بعد از استنشاق مقدار کمی از گاز فسفین،بیماران دچار تحریک دستگاه تنفسی و دیس پنه می شوند.
در صورت استنشاق مقدار زیاد نارسایی قلبی،سندرم زجر تنفسی حاد و دیسریتمی،تشنج،کما و تظاهرات تاخیری شامل توکسیسیتی کبدی-کلیوی ممکن است رخ دهد.
اقدامات درمانی:
پادزهر مناسبی برای قرص برنج ساخته نشده و سنگ بنای درمان حمایتی است،زمان شروع درمان باید بعد از مواجهه تایید مهمی در پروگنوز بیمار دارد،بیماران علامت دار باید ۷۲ ساعت در ICU مونیتور شوند،اکسیژن ۱۰۰ درصد باید برای بیماران علامت دار تامین شود.
تصحیح اختلالات آب والکترولیت و اندازه گیری کلسیم و منیزیم و تست های کبدی و کلیوی اجباری است.
گاستریک لاواژ با استفاده از محلول پرمنگنات پتاسیم ۱۰۰/۱،فسفتین را به فسفات غیرتوکسیک تبدیل می کند.
شارکول در بیماری که مقدار زیادی ALP را اخیرا خورده است مفید خواهد بود و به صورت روتین توصیه نمی شود.
تست های ازمایشگاهی:
در کل ECG،مونیتورنگ قلبی،CXR،قند خون،آنالیز گازهای شریانی یا وریدی خون(ABC،VBC)،الکترولیت های سرم،CBC و تست های کبدی و کلیوی باید انجام شود.
کبد:
بافت کبد نمونه ارزشمند در ارزیابی های بعد از مرگ ناشی از مسمومیت با قرص برنج می باشد،مقدار کافی از نمونه باید در یک محیط اسیدی حرارت داده شود که PH3 از ماتریکس بافت ازاد می شود.
اگر اسیدهیدروکلریک به محتویات معده اضافه شود،و ترکیب حاصل حرارت داده شود و کلرید آمونیوم و هیدروکسید به ترتیب فوق اضافه شود یک ماده ژلاتینی سفید حاصل می شود که نشان دهنده وجود ALP است.
اقدامات لازم پس از مصرف قرص:
کارکنان پزشکی باید ماسک های پوشاننده FULL_FACE و دستکش پلاستیکی بپوشند،اگر لباس های بیمار آلوده است خارج شود.پوست و چشم های آلوده باید با شیر شسته شود.ممکن استفراغ بیمار حاوی گاز فسفین باشد مواد مستفرغه باید زدوده شود.
پیشگیری:
دستیابی به قرص ها به ویژه فروش آن توسط عطاری باید محدود شود.
افزایش دانش پزشکان در خصوص مسمومیت و درمان آن می تواند جان بیماران بیشتری را نجات دهد.
قرص بنان :
لازم به ذکر است که سایر قرص های برنج(قرص بنان) موجود در کشور ایران(برای مصرف خانگی)فاقد فلز فسفید و حاوی سیر،کلرید سودیم،تالک و استارچ هستند و کاملا بی خطر است.
